ORIGINAL_ARTICLE
تاثیر زهکشی سطحی میانفصل بر روند رشد، شاخصهای فیزیولوژیک و عملکرد برنج رقم طارم هاشمی
مدیریت مناسب آب در شالیزارها نقش مهمی در میزان سودمندی سایر نهادههای تولید در کشت برنج دارد. یک اقدام مهم در مدیریت آب شالیزار، اعمال زهکشی میانفصل است. به منظور بررسی تاثیر زهکشی سطحی میانفصل بر شاخصهای رشد و عملکرد برنج رقم طارم هاشمی، آزمایش مزرعهای در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در مزرعه پژوهشی مرکز ترویج و توسعه تکنولوژی هراز در سال زراعی 1392 اجرا شد. تیمارهای آزمایش به صورت تداوم زهکشی صفر (شاهد)، 5، 7، 9، 11 و 13روز در نظر گرفته شدند و اثر آنها بر تعدادی از صفات شامل ارتفاع بوته، تعداد پنجه، طول خوشه، درصد دانههای پر، شاخص برداشت، ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت جذب خالصو عملکرد دانه ارزیابی شد. تجزیه و تحلیلهای آماری نشان داد که تمامی صفات مورد بررسی به جز ماده خشک در تداومهای مختلف زهکشی میان فصل با مقدار متناظر در تیمار شاهد تفاوت معنیداری نداشتند. اعمال زهکشی میانفصل سبب افزایش مقادیر سرعت رشد محصول و سرعت جذب خالص نسبت به شرایط عدم اعمال زهکشی میانفصل شد. افزایش تداوم زهکشی میانفصل تا 13 روز سبب کاهش عملکرد دانه به میزان 13 درصد نسبت به تیمار شاهد شد که این کاهش از نظر آماری معنیدار نبود. بنابراین، در شرایط کم آبی و با توجه به مزایای مختلف زهکشی میانفصل، میتوان بدون کاهش معنیدار عملکرد دانه، زهکشی میانفصل را تا 13 روز ادامه داد.
https://cr.guilan.ac.ir/article_1418_4dd5ca1af495e080cdae0fb019bc5b14.pdf
2014-12-29
267
278
زهکشی اراضی شالیزاری
سرعت جذب خالص
سرعت رشد محصول
شاخص سطح برگ
ماندانا
پلنگی
1
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
AUTHOR
نادر
پیرمرادیان
npirmoradian@guilan.ac.ir
2
استادیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
LEAD_AUTHOR
ولی الله
کریمی
3
عضو هیئت علمی مرکز ترویج و توسعه تکنولوژی هراز، آمل
AUTHOR
بهمن
امیری لاریجانی
4
عضو هیئت علمی مرکز ترویج و توسعه تکنولوژی هراز، آمل
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی مزرعهای چند قارچ کش در کنترل بیماری سیاهک دروغی برنج
بیماری سیاهک دروغی برنج با عامل Ustilaginoidea virens (Cooke) Takahashi طی سالهای اخیر به عنوان یکی از بیماریهای برنج در بسیاری از شالیزارهای استان گیلان شناخته شده است. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی کنترل شیمیایی بیماری سیاهک دروغی با کاربرد قارچکشهای تریسیکلازول (75%)، کاربندازیم+ایپرودیون (5/52% Rovral-T-S®)، اکسیکلرور مس (35%)، پروپیکونازول ( 25% Tilt®) و آزوکسیستروبین+سیپروکونازول (28% Amistar Xtra® SC) به ترتیب به نسبتهای 5/0، 1 و 3 کیلوگرم و 1 و 6/0 لیتر در هکتار در مراحل رشدی 50 درصد آبستنی و آغاز ظهور خوشه روی رقم حساس خزر در مزرعهای با سابقه آلودگی چند ساله در منطقه آبکنار در کنار تالاب انزلی به مدت دو سال اجرا شد. تجزیه دادهها نشان داد که در سال اول (1390)، قارچکشهای پروپیکونازول، اکسیکلرور مس و آمیستار اکسترا® اثر معنیداری در کاهش تعداد پنجههای آلوده و اسپوربال در هر مترمربع و کاهش شدت بیماری داشتند، در حالی که تفاوت اثر قارچکشهای تریسیکلازول و رورالتیاس® از شاهد معنیدار نبود. در سال دوم (1391)، علیرغم ظهور شدید بیماری، کاربرد قارچکش پروپیکونازول با کاهش 92/83، 62/80 و 01/83 درصد به ترتیب در تعداد اسپوربال، تعداد پنجه آلوده و شدت بیماری نسبت به شاهد، مؤثرتر از بقیه قارچکشها بود. بنابراین، کاربرد قارچکش پروپیکونازول در مرحله آبستنی برای کاهش بروز بیماری سیاهک دروغی برنج در شالیزارهای شمال کشور توصیه میشود.
https://cr.guilan.ac.ir/article_1419_6a061d73d5fd1a61ea81a0f69248dbbf.pdf
2014-12-29
279
292
اسپوربال
پروپیکونازول
سیاهک دروغی برنج
کنترل شیمیایی
فریدون
پاداشت دهکایی
f.padasht@areo.ir
1
استادیار پژوهش، بخش گیاهپزشکی مؤسسه تحقیقات برنج کشور- رشت
LEAD_AUTHOR
لیلا
نوربخش گیگلو
2
دانشجوی سابق کارشناسیارشد گروه گیاهپزشکی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
AUTHOR
سید علی
الهینیا
3
استاد گروه گیاهپزشکی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
AUTHOR
سمیه
داریوش
4
کارشناس ارشد بخش گیاهپزشکی مؤسسه تحقیقات برنج کشور- رشت
AUTHOR
حسن
پورفرهنگ
5
کارشناس بخش گیاهپزشکی مؤسسه تحقیقات برنج کشور- رشت
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
تنوع مورفولوژیک و فیزیکوشیمیایی دانه در ژنوتیپهای مختلف برنج با استفاده از تجزیه به عاملها و تجزیه خوشهای
به منظور مطالعه ساختار مورفولوژیک و فیزیکوشیمیایی دانه و تعیین الگوی هتروتیک ارقام مختلف برنج، 94 ژنوتیپ برنج موجود در کلکسیون موسسه تحقیقات برنج کشور طی دو سال زراعی 1390 و 1391 مورد مطالعه و تعداد 24 صفت مرفولوژیک و فیزیکوشیمیایی دانه برنج مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه به عاملها برای خصوصیات مورفولوژیک نشان داد که چهار عامل اصلی و مستقل 66/75 درصد از تغییرات کل دادهها را توجیه نمودند. عامل اول حدود 5/24 درصد از واریانس کل را به خود اختصاص داد و به عنوان عامل عملکرد دانه و اجزای آن نامگذاری شد. عاملهای دوم، سوم و چهارم با دارا بودن 025/19، 134/17 و 963/14 درصد از واریانس کل به ترتیب به عنوان عاملهای شکل و اندازه دانه، فنولوژی گیاه و پر شدن دانه نامگذاری شدند. تجزیه به عاملها برای خصوصیات فیزیکوشیمیایی دانه نشان داد که سه عامل اصلی و مستقل 10/76 درصد از تغییرات کل دادهها را توجیه نمودند. عامل اول با دارا بودن 3/36 درصد از واریانس کل به عنوان عامل کیفیت خوراک و عاملهای دوم و سوم با اختصاص 2/21 و 6/18 درصد از واریانس کل به ترتیب به عنوان عامل کیفیت پخت و فرآیند تبدیل نامگذاری شدند. تجزیه خوشهای با روش دورترین همسایهها و فاصله اقلیدسی منجر به گروهبندی ژنوتیپهای مختلف برنج در نه گروه متفاوت با احتمال صحت 6/92 درصد شد. نتایج حاصل از این مطالعه میتواند برای انتخاب هدفمند والدین مناسب از گروههای مختلف به منظور تولید رقمهای جدید در برنامههای اصلاحی مورد استفاده قرار گیرد.
https://cr.guilan.ac.ir/article_1420_2d38b7f99e90a275536eae9f47e71e44.pdf
2014-12-29
293
307
برنج
تجزیه به عاملها
تجزیه تابع تشخیص
تجزیه خوشهای
تنوع مورفولوژیک
مهرزاد
اله قلی پور
mehrzadallahgholipour@yahoo.com
1
استادیار پژوهش موسسه تحقیقات برنج کشور، رشت
LEAD_AUTHOR
عزت اله
فرشادفر
farshadfar@razi.ac.ir
2
استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه
AUTHOR
بابک
ربیعی
cerealresearch@guilan.ac.ir
3
استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
بررسی تنوع مورفولوژیک القاء شده در ارقام برنج با استفاده از جهش زای شیمیایی اتیل متان سولفونات (EMS)
موتاسیون به عنوان ابزار مفیدی در برنامههای اصلاحی گیاهان، قادر است تنوع قابل توارثی برای گزینش فراهم کند. در این تحقیق، از موتاژن شیمیایی اتیل متان سولفونات (EMS) در سه غلظت 17/0، 35/0 و 51/0 درصد جهت ایجاد تنوع روی صفات مرفولوژیک ارقام طارم محلی، سنگ طارم و طارم هاشمی استفاده شد و نسل M1 حاصل به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع بوته، تعداد پنجه، طول خوشه، تعداد دانههای پر و پوک در خوشه، تعداد کل دانه در خوشه، قطر و طول دانه و وزن 100 دانه بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر متقابل رقم × غلظت EMS برای صفات تعداد کل دانه در خوشه، تعداد دانههای پوک در خوشه و طول دانه در سطح احتمال 5% و برای صفات تعداد دانههای پر در خوشه و وزن 100 دانه در سطح احتمال 1% معنیدار بود. اثر رقم از نظر صفات ارتفاع بوته و وزن 100 دانه در سطح احتمال 1% و برای صفت طول خوشه در سطح احتمال 5% معنیدار بود، در حالی که اثر غلظت EMS از نظر صفات تعداد پنجه، تعداد کل دانه، تعداد دانههای پر و پوک در سطح احتمال 5% معنیدار بود. نتایج مقایسه میانگینها نیز نشان داد که اتیل متان سولفونات (EMS) باعث افزایش صفاتی نظیر طول دانه، تعداد دانه در خوشه و وزن 100 دانه و کاهش ارتفاع بوته در ارقام مختلف برنج شد. به طور کلی، نتایج این تحقیق نشان داد که EMS اثر قابل توجه و معنیداری روی صفات وزن 100 دانه و ارتفاع بوته ارقام برنج در نسل M1 داشت و به این ترتیب از این ماده جهشزا میتوان جهت افزایش تنوع و در نتیجه افزایش بازده ژنتیکی در برنامههای اصلاحی استفاده کرد.
https://cr.guilan.ac.ir/article_1421_1a87a15081df3c73946bf18fa05d214d.pdf
2014-12-29
309
318
اتیل متان سولفونات (EMS)
برنج (Oryza sativa L.)
موتاسیون
نسل M1
محمد
سیهچهره
1
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
AUTHOR
غفار
کیانی
ghkiani@gmail.com
2
استادیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
LEAD_AUTHOR
سید کمال
کاظمیتبار
3
دانشیار گروه اصلاح نباتات و بیوتکنولوژی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
شبیه سازی ماکروسکوپیک واکنش گندم دوروم به شوری طی دوره رشد رویشی
کمبود منابع آب شیرین از چالشهای مهم تولید فرآوردههای کشاورزی در مناطق خشک و نیمه خشک است. از اینرو باید با تجزیه و تحلیل کمّی واکنش گیاهان این مناطق نسبت به تنش شوری، از آبهای کم کیفیت و لبشور نیز برای تولید بهره برد. دورة رشد رویشی، حیاتیترین بخش زندگی گیاه است، زیرا بقای گیاه در این دوره بر عملکرد تاثیر میگذارد. هدف از این پژوهش، کمّیکردن واکنش گندم دوروم به شوری طی مراحل مختلف رشد رویشی با استفاده از مدلهای کلان بود. بدین منظور، آزمایشی شامل یک تیمار غیر شور (4/0 دسیزیمنس بر متر) و پنج تیمار با شوریهای 2، 4، 6، 8 و10 دسیزیمنس بر متر اجرا شد. به منظور کمیکردن اثر شوری در هر یک از مراحل رشد، تعداد نسبی گیاهچه و مقادیر تعرق نسبی در شوریهای مختلف خاک، با استفاده از مدلهای ماس و هافمن، ونگنوختن و هافمن، دیرکسن و همکاران، و همایی و همکاران، برآورد و پارامترهای مورد نظر به دست آمد. مدلها با استفاده از آمارههای ضریب کارآیی اصلاح شده، شاخص تطبیق اصلاح شده و ضریب جرم باقیمانده مقایسه شدند. آمارههای مربوط به برازش مدلهای مختلف بر مقادیر اندازهگیریشده، طی مرحلة اول رشدی نشان داد که مدل همایی و همکاران نسبت به سایر مدلها مناسبتر است، لیکن برای مراحل دوم و سوم رشد رویشی، مدل خطی ماس و هافمن برآورد نسبتاً بهتری ارایه داد.
https://cr.guilan.ac.ir/article_1422_fd1f7132e9318a9f404b749dd53c11ea.pdf
2014-12-29
319
331
تنش شوری
شبیه سازی
گندم دوروم
سارا
حسینی
1
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
AUTHOR
وحیدرضا
جلالی
v.jalali@uk.ac.ir
2
استادیار گروه خاک شناسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
LEAD_AUTHOR
مهدی
همایی
mhomaee@modares.ac.ir
3
استاد گروه خاکشناسی دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی عملکرد، اجزای عملکرد و درصد آب چهار هیبرید ذرت دانهای در سطوح مختلف آبیاری
به منظور بررسی تأثیر سطوح مختلف آبیاری بر عملکرد، اجزای عملکرد و درصد آب ارقام ذرت دانهای، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا شد. آبیاری در سه سطح (آبیاری پس از 70، 105 و 140 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) در کرتهای اصلی و رقم شامل چهار هیبرید سینگل کراس ذرت (524، 666، 677 و 704) در کرتهای فرعی قرار گرفت. نتایج نشان داد که برهمکنش رقم × آبیاری بر صفات مورد مطالعه معنیدار نیست، اما اثر سطوح آبیاری بر عملکرد دانه، عملکرد زیستی، شاخص برداشت، وزن صد دانه، تعداد دانه در ردیف، طول بلال و قطر بلال معنیدار بود و این در حالی بود که آبیاری اثر معنیداری بر تعداد ردیف در بلال و درصد آب گیاه نداشت. تفاوت بین هیبریدها نیز از نظر عملکرد دانه، تعداد ردیف در بلال، وزن صد دانه، عملکرد زیستی، قطر بلال و درصد آب گیاه معنیدار بود. میزان عملکرد دانه در سطح آبیاری 70I (5/10306 کیلوگرم در هکتار) از دو تیمار 105I و140I بیشتر بود. کاهش تعداد دانه در ردیف مهمترین عاملی بود که باعث شد عملکرد دانه در سطح آبیاری 105I حدود 19 درصد و در سطح آبیاری 140I حدود 42 درصد کمتر از سطح آبیاری 70I باشد. در بین ارقام هیبرید ذرت نیز رقم سینگل کراس677 دارای بیشترین عملکرد دانه (7/8820 کیلوگرم در هکتار) و رقم سینگل کراس524 دارای کمترین عملکرد دانه در واحد سطح بود. بیشترین تعداد ردیف در بلال نیز در رقم سینگل کراس 704 و بیشترین وزن صد دانه در رقم 524 مشاهده شد.
https://cr.guilan.ac.ir/article_1423_f7e6c16e6b28b26be289868aac64b027.pdf
2014-12-29
333
344
ذرت
سطوح آبیاری
عملکرد و اجزای عملکرد
هیبرید
اخلاص
امینی
amini8620@yahoo.com
1
دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام
AUTHOR
علیاشرف
مهرابی
a.mehrabi@ilam.ac.ir
2
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام
LEAD_AUTHOR
علی
حاتمی
hatamiali55@yahoo.com
3
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام
AUTHOR
خلیل
فصیحی
kh_fasihi2005@yahoo.com
4
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام
AUTHOR