ORIGINAL_ARTICLE
مطالعه پایداری ژنوتیپ های امید بخش جو با استفاده از تجزیه AMMI در مناطق سرد ایران
عملکرد یک ژنوتیپ ممکن است از مکانی به مکان دیگر و یا از سالی به سال دیگر تغییر یابد و در اصطلاح اثر متقابل ژنوتیپ×محیط وجود داشته باشد. برای بهنژادگران مطالعه اثر متقابل ژنوتیپ×محیط و شناسایی ارقام پایدار و با عملکرد بالا از اهمیت زیادی برخوردار است. در این تحقیق، پایداری و سازگاری 20 ژنوتیپ جو در آزمایشهای یکنواخت سراسری با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در 8 اقلیم سرد به مدت دو سال زراعی (85-1383) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه AMMI نشان داد که اثر اصلی ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل ژنوتیپ×محیط و چهار مولفه اصلی اول اثر متقابل در سطح احتمال یک درصد معنیدار بودند. از دو مولفه اصلی اول و دوم (IPCA1 و IPCA2) برای رسم Biplot استفاده شد. تجزیه خوشهای نیز ژنوتیپها را به سه گروه تقسیم کرد که ژنوتیپهای هر گروه از نظر پایداری مشابه هم بودند. در مجموع لاین شماره 17 (MAKOUEE//ZARJOW/80-5151) با توجه به معیار پایداری مورد استفاده، پایداری مطلوبتری را نشان داد و از اینرو این ژنوتیپ، به عنوان ژنوتیپ برتر از نظر پر محصولی و پایداری عملکرد شناسایی و به برنامههای بهزراعی و آزمایشهای تحقیقی تطبیقی پیشنهاد شد. در پایان چنین نتیجهگیری شد که اگرچه بهنژادی ارقام سازگار و پایدار برای پهنه گسترده اقلیم سرد کشور مشکلات خاص خود را دارد، اما اطلاعات حاصل از روشهای تجزیه پایداری برای انتخاب ژنوتیپهای پر محصول و با سازگاری عمومی و یا خصوصی، میتواند راه حل مناسبی برای حل این مشکلات باشد.
https://cr.guilan.ac.ir/article_1625_90b223a22c262854b94462c8fecdece1.pdf
2013-01-10
249
261
اثر متقابل ژنوتیپ×محیط
پایداری عملکرد
جو
تجزیه AMMI
احمد رضا
کوچکی
arkoocheki@yahoo.com
1
عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
LEAD_AUTHOR
بهزاد
سرخی
2
عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
AUTHOR
محمد رضا
اسلام زاده حصاری
3
کارشناس ارشد کشاورزی
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی ساختار ژنتیکی صفات مرتبط با کیفیت نانوایی در گندم نان با استفاده از روش بای پلات و دیآلل
به منظور برآورد خصوصیات ژنتیکی صفات مرتبط با کیفیت نانوایی از قبیل وزن هزار دانه، درصد پروتئین دانه، حجم رسوب زلنی، حجم نان، شاخص سختی بذر، درصد جذب آب آرد، عدد فالینگ، درصد گلوتنتر و ارتفاع رسوب SDS از شش رقم گندم تجاری به نامهای اترک، اروند، زرین، کرج-3، Mv-17، نوید و نتاج آنها در قالب یک طرح تلاقی نیمه دیآلل استفاده شد. آزمایشها در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی ماهیدشت کرمانشاه طی سالهای 89-1388 و 90- 1389 اجرا شد. دادههای حاصل با روش بایپلات و هیمن تجزیه و تحلیل شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب دادهها نشان داد که بین ژنوتیپها برای کلیه صفات در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنیداری وجود دارد. دو نسبت ژنتیکی و نشان دادند که سهم اثر افزایشی در کنترل صفات بیشتر بود. نتاج تجزیه بایپلات نشان داد که والدهای اترک، زرین و کرج-3 دارای بیشترین مقدار GCA در افزایش صفات مهم کیفی بودند. نتایج ترکیبپذیری خصوصی نشان داد که ترکیبهای اترک × زرین، زرین × کرج-3، و اترک × کرج-3 دارای بیشترین مقدار SCA به منظور ارتقاء صفات کمی و کیفی بودند. آزمونهای اپیستازی با استفاده از ضریب رگرسیون و تجزیه واریانس Wr-Vr نشان داد که مدل افزایشی-غالبیت برای صفات درصد پروتئین، حجم رسوب زلنی، سختی دانه، عدد فالینگ و درصد گلوتنتر کفایت میکند، اما در سایر صفات اثرات اپیستازی نیز وجود دارد. نتایج بدست آمده از تجزیه هیمن نشان داد که سهم اثرات افزایشی در کنترل صفات بیشتر از سهم اثرات غیرافزایشی است. بیشترین و کمترین میزان وراثتپذیری خصوصی به صفات درصد پروتئین و عدد فالینگ به ترتیب 75 درصد و 25 درصد تعلق گرفت. به علت انتقال ژنها و اثر تجمعی آنها در نسل بعد و بهبود صفات هدف، میتوان از طریق گزینش در نسلهای اولیه از این ارقام در افزایش صفات مرتبط با کیفیت نانوایی در برنامه اصلاح گندم نان استفاده نمود.
https://cr.guilan.ac.ir/article_1626_e7d678bc69bef7c55c6efe2767c70e15.pdf
2013-01-10
263
277
بایپلات
تجزیه هیمن
خواص نانوایی
عمل ژن
گندم نان
وراثتپذیری
فرهاد
صادقی
fsadeghi40@yahoo.com
1
دانشجوی دکتری گروه اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
AUTHOR
حمید
دهقانی
; dehghanirh@yahoo.com dehghanr@modares.ac.ir
2
دانشیار گروه اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
LEAD_AUTHOR
گودرز
نجفیان
najafiang@spii.ir
3
دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
AUTHOR
مصطفی
آقایی
4
دانشیار پژوهش موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
گزینش همزمان برای عملکرد و پایداری و مقایسه آن با آماره های مختلف پایداری عملکرد دانه ارقام گندم در استان کردستان
به منظور ارزیابی پایداری عملکرد ارقام و انتخاب ارقام پر محصول، پایدار و مناسب اقلیم سرد کشور، هشت رقم گندم در قالب طرح آزمایشی بلوکهای کامل تصادفـی با چهار تکرار در شـش منطقه (سنندج، قروه، دیواندره، بانه، مریوان و سقز) طی سه سال (1389- 1386) مورد مقایـسه قرار گرفتنـد. با توجه معنیدار شدن اثر متـقابل رقم × منطقه × سال، جهت بررسی دقیقتر اثر متقابل و تعیین ارقام با عملکرد دانه پایدار، تجزیه پایداری با روشهای مختلف انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش واریانس پایداری شوکلا نشان داد که ارقام زرین و سبلان پایدارتر از ارقام دیگر بودند. کمترین واریانس محیطی نیز متعلق به رقم آذر 2 بود. نتایج حاصل از روش رتبهبندی نشان داد که ارقام سبلان، بزوستیا، الوند، الموت و امید کمترین میانگین رتبه را به خود اختصاص داده و ضمناً الوند، سبلان، نوید، زرین و امید دارای حداقل انحراف معیار رتبه در بین رقمهای آزمایشی بودند. نتایج حاصل از تجزیه پایداری به روش آماره پایداری - عملکرد نشان داد که پایدارترین ارقام به ترتیب الوند و الموت بودند. جمعبندی نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که ارقام الوند و سبلان از پایداری بالاتری نسبت به سایر ارقام مورد تحقیق برخوردار بودند و کشت آن در مناطق مورد مطالعه توصیه میشود.
https://cr.guilan.ac.ir/article_1627_bc4528ae1552999e2000fed2d581802c.pdf
2013-01-10
279
287
تجزیه پایداری
عملکرد دانه
گندم نان
مسعود
بخشایشی قشلاق
m.b2034@yahoo.com
1
مدرس گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، ایران و عضو باشگاه پژوهشگران جوان، تبریز، ایران
LEAD_AUTHOR
فرهاد
باغبانی مهماندار
farhadbaghbani@yahoo.com
2
مربی گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، ایران
AUTHOR
حسین
خوشوقتی
payam1266@yahoo.com
3
مربی گروه علوم کشاورزی، دانشگاه پیام نور، ایران
AUTHOR
هاجر
بخشایشی قشلاق
4
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم خاک دانشگاه ارومیه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
ارزیابی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ های گندم نان بر اساس صفات فیزیولوژیک در شرایط بدون تنش و تنش خشکی آخر فصل
به منظور مطالعه تنوع ژنتیکی و اثر تنش خشکی بر عملکرد دانه و برخی خصوصیات فیزیولوژیک گندم نان، مطالعهای با 80 ژنوتیپ گنـدم نان در سال زراعی 91-1390 در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در شرایط تنش خشکی آخر فصل و نرمال (بدون تنش) انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اختلاف بسیار معنیداری بین ژنوتیپهای مورد آزمایش از لحاظ تمامی صفات مورد بررسی، به استثنای محتوای کلروفیل b و کل وجود دارد. اثر محیط نیز روی عملکرد دانه، دورهی پرشدن دانه و وزن دانه در سطح احتمال یک درصد و روی محتوای نسبی آب برگ در سطح احتمال پنج درصد معنیدار بود. در اثر تنش خشکی به طور متوسط، محتوای کلروفیل a به میزان 54/3 درصد، عدد کلروفیلمتر به میزان 2 درصد و محتوای نسبی آب برگ به میزان 10 درصد کاهش و محتوای کلروفیل b و کلروفیل کل به ترتیب 16/6 و 68/2 درصد افزایش یافت. همچنین، در اثر تنش خشکی به طور متوسط، 48/23 درصد از عملکرد دانه، 14/19 درصد از طول دوره پرشدن دانه و 18 درصد از وزن تک دانه کاسته و 20/2 درصد به سرعت پر شدن دانه افزوده شد. در هر دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی، بین محتوای کلروفیل a و b و نیز بین سرعت پر شدن دانه و طول دوره پر شدن دانه، همبستگی منفی و بسیار معنیداری مشاهده شد، در حالی که همبستگی بین محتوای کلروفیل b و کل و نیز بین سرعت پر شدن دانه و وزن تک دانه مثبت و بسیار معنیدار بود و در مقابل، همبستگی معنیداری بین عملکرد دانه با سایر صفات دیده نشد. نتایج این تحقیق نشان داد که تنش خشکی آخر فصل اثر معنیداری بر اغلب صفات مورد مطالعه و به خصوص بر عملکرد دانه داشت. بنابراین، در مناطق با اقلیم مشابه که خطر خشکی آخر فصل وجود دارد، باید از ارقامی استفاده شود که سازگار با شرایط منطقه و متحمل به تنش خشکی باشند و از اینرو، ارقام زودرسی که پتانسیل عملکرد دانه بالایی نیز دارند، در این شرایط موفقتر میباشند.
https://cr.guilan.ac.ir/article_1628_23f34d902b90ba5d32f9f8acdd35e80f.pdf
2013-01-10
289
305
دوره پر شدن دانه
سرعت پر شدن دانه
عملکرد دانه
محتوای کلروفیل
محتوای نسبی آب برگ
رضا
امیری
1
دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی
AUTHOR
صحبت
بهرامی نژاد
sohbah72@hotmail.com
2
دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات و گروه پژوهشی بیوتکنولوژی مقاومت به خشکی دانشگاه رازی
LEAD_AUTHOR
شهریار
ساسانی
3
استادیار پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
کنترل علف های هرز و پاسخ عملکرد و اجزای عملکرد به سولفونیل اوره در ذرت
با هدف بررسی اثر علفکشهای پسرویشی سولفونیل اوره بر جمعیت علفهای هرز ذرت، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 8 تیمار و 3 تکرار طی سال زراعی 91-1390 در منطقه اراک اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل علفکش ریمسولفورون+یک مرحله وجین، نیکوسولفورون+یک مرحله وجین و تیمار تلفیقی ریمسولفورون+ نیکوسولفورون+یک مرحله وجین در مقایسه با تیمار دو مرحله وجین و تیمار شاهد بدون کنترل بودند. مهمترین علفهای هرز مشکلآفرین در این آزمایش به ترتیب سلمه تره (Chenopodium album)، پیچک صحرایی (Convolvulus arvensis L.) و پنجه مرغی (Cynodon ductylon) بودند. بر اساس نتایج این آزمایش، میانگین وزن خشک علفهای هرز برای کرتهای شاهد بدون کنترل برابر 18/40 گرم در متر مربع بود. با بررسی اثر علفکشهای مختلف روی این علفهای هرز مشخص شد که کاربرد ریمسولفورون+نیکوسولفورون+یک مرحله وجین با 96/88 درصد کاهش وزن خشک کل علفهای هرز نسبت به شاهد بدون کنترل، بهترین تیمار بود. تیمار ریمسولفورون به میزان 40 گرم در هکتار با 75/58 درصد اثربخشی در کنترل علفهای هرز ضعیفترین تیمارها بودند. با توجه به عدم گیاهسوزی علفکشهای مورد استفاده، بیشترین عملکرد ذرت معادل 4514 کیلوگرم در هکتار از تیمار ریمسولفورون+نیکوسولفورون +وجین و کمترین عملکرد ذرت معادل 25/1209 کیلوگرم در هکتار از تیمار شاهد بدون کنترل به دست آمد. نتایج این آزمایش نشان دهنده کاهش 27 درصدی عملکرد ذرت در رقابت با علفهای هرز بود.
https://cr.guilan.ac.ir/article_1629_a0dd5f219dc3f2e9ad826c3dc303e32f.pdf
2013-01-10
307
315
اولتیما
پنجه مرغی
پیچک صحرایی
ذرت
ریمسولفورون
سلمه تره
نیکوسولفورون
فریبا
راستگردانی
1
دانشجوی کارشناسی ارشد علوم علفهای هرز دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
AUTHOR
عبدالرضا
احمدی
ahmadi1024@gmail.com
2
استادیار گروه گیاهپزشکی دانشگاه لرستان
LEAD_AUTHOR
نورعلی
ساجدی
n-sajedi@iau-arak.ac.ir
3
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
AUTHOR
عبدالله
ساجدی
abdollah.sajedi@yahoo.com
4
کارشناس ارشد شناسایی و مبارزه با علفهای هرز و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک
AUTHOR
ORIGINAL_ARTICLE
مقایسه کارآیی قارچکش ترکیبیتری سیکلازول + تیوفانات متیل با قارچ کشهای متداول در کنترل بیماری بلاست برنج در شمال ایران
بیماری بلاست ناشی از قارچ Pyricularia oryzae به عنوان بیماری اصلی ارقام بومی برنج در شمال ایران محسوب میشود و به همین دلیل، کنترل شیمیایی آن از اولویت ویژهای برخوردار است. استفاده از قارچکشهای مختلف و مخلوط قارچکشها یک روش مهم در مدیریت شیمیایی این بیماری به شمار میرود. در این تحقیق، اثر قارچ کش ویستا (Vista®) به عنوان یک قارچکش ترکیبی (Tricyclazole + thiophanate methyl, WP 72.5%) در کنترل بیماری بلاست برگ، خوشه، گردن و گره میانی به نسبتهای 400، 500 و 600 گرم در هکتار در مقایسه با قارچکشهای رایج شامل تریسیکلازول (WP 75%)، کارپروپامید (SC300 50%) و ادیفنفوس (EC 50%) به ترتیب به نسبتهای نیم کیلو، 400 میلیلیتر و یک لیتر در هکتار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در شرایط مزرعهای طی سالهای 1389 و 1390 مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایش در شهرستان رشت نشان داد که اثرات قارچ کشهای ویستا® در هر سه غلظت، کارپروپامید و تریسیکلازول در غلظتهای ذکر شده تأثیر معنیداری در کنترل بیماری بلاست برگ در رقم هاشمی در مقایسه با شاهد در هر دو سال داشتند. اثر همه قارچکشها در کاهش بیماری بلاست خوشه و گره میانی (به غیر از ادیفنفوس) در سال اول و بلاست گردن (به غیر از ادیفنفوس) در سال دوم نسبت به شاهد معنیدار بود. در سال دوم بلاست گره به شدت توسعه یافت و مصرف قارچکشهای مورد آزمایش تأثیر معنیداری در کاهش بلاست گره در مقایسه با شاهد نشان نداد. در شهرستان آمل، قارچکش ادیفنفوس، مشابه آنچه که در شهرستان رشت به دست آمد، دارای کمترین تأثیر در کاهش بیماری بلاست برگ بود.
https://cr.guilan.ac.ir/article_1630_7ce23dfaffa2d400bf818fb8510b5bee.pdf
2013-01-10
317
328
ادیفنفوس
تریسیکلازول
کارپروپامید
کنترل شیمیایی
Pyricularia oryzae
Vista®
فریدون
پاداشت دهکایی
f. padasht@areo.ir; padashtf@yahoo.com
1
استادیار پژوهش، بخش گیاهپزشکی موسسه تحقیقات برنج کشور
LEAD_AUTHOR
وحید
خسروی
2
مربی پژوهش، موسسه تحقیقات برنج کشور معاونت مازندران
AUTHOR
ابراهیم
دودابینژاد
3
کارشناس موسسه تحقیقات برنج کشور
AUTHOR
حسن
پورفرهنگ
4
کارشناس موسسه تحقیقات برنج کشور
AUTHOR
سمیه
داریوش
5
کارشناسارشد بیماریشناسیگیاهی موسسه تحقیقات برنج کشور
AUTHOR