دانشگاه گیلان
تحقیقات غلات
2252-0163
2538-6115
2
1
2012
10
31
مطالعه توارث برخی صفات در گندم نان با روش دیآلل در شرایط نرمال و تنش خشکی
1
15
FA
حسینعلی
رامشینی
استادیار گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
ramshini_h@ut.ac.ir
مهدی
فاضلنجفآبادی
استادیار گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات پردیس ابوریحان دانشگاه تهران
محمدرضا
بیهمتا
استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
اصلاح برای تحمل به تنش خشکی از کارآمدترین راهها برای جلوگیری از کاهش عملکرد در شرایط خشک است. یکی از بهترین روشهای ارزیابی مواد ژنتیکی قبل از شروع برنامه اصلاحی روش دیآلل است. در این آزمایش، هفت ژنوتیپ گندم نان شامل ارقام قدیمی و لاینهای امید بخش به صورت طرح دیآلل یک طرفه تلاقی داده شدند. والدین و F<sub>1</sub>ها در شرایط نرمال و تنش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار کشت و صفات فنولوژیک، مرفولوژیک و عملکرد دانه اندازهگیری شدند. تجزیه واریانس دیآلل نشان داد که ترکیب پذیری عمومی والدین برای تمامی صفات معنیدار بوده و حاکی از وجود اثر افزایشی معنیدار در کنترل تمامی صفات بود. نتایج نشان داد که هر ژنوتیپ از نظر یک یا چند صفت بهتر از بقیه بود. با کمک تجزیه بای پلات، والدینی که برای صفات مختلف ترکیب پذیری خصوصی بالایی داشتند، شناسایی شدند. برای تعداد سنبلچه در خوشه، تعداد خوشه در گیاه و وزن هزاردانه به ترتیب ژنوتیپهای کویر با شیراز، سرداری با شیراز و آذر2 با WS-82-9 بالاترین ترکیب پذیری خصوصی را داشتند. تجزیه گرافیکی با روش متر و جینکز نشان از کفایت مدل افزایشی- غالبیت برای بیشتر صفات داشت. درجه غالبیت در بیشتر صفات بین صفر و یک بود که بیان کننده عمل ژن به صورت غالبیت نسبی است. بر اساس نتایج به دست آمده، از ژنوتیپهایی مانند WS-82-9، سرداری و کویر میتوان به عنوان منابع ژنتیکی برای اصلاح به ترتیب صفات وزن هزاردانه، تعداد خوشه و تعداد سنبلچه در هر دو شرایط استفاده کرد. همچنین ژنوتیپWS-82-9 به عنوان یک لاین امید بخش میتواند ژنوتیپ مناسبی برای شرایط تنش باشد.
ترکیب پذیری عمومی و خصوصی,عمل ژن,وراثت پذیری خصوصی
https://cr.guilan.ac.ir/article_1666.html
https://cr.guilan.ac.ir/article_1666_790e5678d7405659c5bad1d34c9baf3a.pdf
دانشگاه گیلان
تحقیقات غلات
2252-0163
2538-6115
2
1
2012
10
31
مطالعه تنوع ژنتیکی جمعیتهای Triticum boeoticum تحت شرایط عادی و تنش کم آبی
17
30
FA
محمد
مقدم
0000-0002-3891-2350
استاد گروه بهنژادی و بیوتکنولوژی دانشگاه تبریز
mmoghaddam@tabrizu.ac.ir
محمدامین
مزینانی
دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه تبریز
سیدسیامک
علوینیا
استادیار گروه بهنژادی و بیوتکنولوژی دانشگاه تبریز
محمدرضا
شکیبا
استاد گروه اکوفیزیولوژی گیاهی دانشگاه تبریز
علیاشرف
مهرابی
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه ایلام
علیرضا
پورابوقداره
دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه تبریز
به منظور مطالعه تنوع ژنتیکیبرخی از صفات زراعی و فیزیولوژیک و بررسی اثر تنش کم آبی روی آنها در 34 جمعیت از گونه <em>Triticum</em> <em>boeoticum</em>آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده بر پایه بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار با در نظر گرفتن شرایط واجد و بدون تنش کم آبی در کرتهای اصلی و جمعیتها در کرتهای فرعی در ایستگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز طی سال زراعی 90-1389 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس بیانگر تفاوت معنیدار بین جمعیتها در تمام صفات مورد بررسی و وجود تنوع ژنتیکی بین جمعیتها بود. عملکرد دانه و طول × عرض دومین برگ زیر سنبله در هر دو شرایط دارای بالاترین ضریب تنوع فنوتیپی و روز تا رسیدگی فیزیولوژیک دارای پایینترین ضریب تنوع فنوتیپی بودند. محاسبه ضرایب همبستگی بین صفات و انجام رگرسیون گام به گام در هر دو شرایط واجد و فاقد تنش نشان داد که طول × عرض دومین برگ زیر سنبله و ارتفاع بوته رابطه مثبتی با عملکرد دانه دارند. علاوه بر این، در شرایط بدون تنش شاخص کلروفیل نیز به مدل رگرسیونی وارد شد. در تجزیه خوشهای برای شرایط تنش کم آبی، پنج خوشه به دست آمد و جمعیتهای 114، 118، 176 و 216 با داشتن بیشترین شاخص کلروفیل و عملکرد دانه به عنوان جمعیتهای بهتر شناسایی شدند. نتایج تجزیه خوشهای در محیط بدون تنش به سه خوشه منجر شد و جمعیتهای 3، 10، 12، 52، 120، 127، 257، 277، 320 و 485 از گروه دوم، دارای بیشترین عملکرد دانه، شاخص کلروفیل برگ و طول × عرض دومین برگ زیر سنبله بودند.
اینکورن,تجزیه خوشه ای,تنش خشکی,صفات زراعی و فیزیولوژیکی,گندم وحشی
https://cr.guilan.ac.ir/article_1667.html
https://cr.guilan.ac.ir/article_1667_74da59b05d6dec4368b76c603d60cb94.pdf
دانشگاه گیلان
تحقیقات غلات
2252-0163
2538-6115
2
1
2012
11
13
اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و بررسی پایداری عملکرد شکر 30 ژنوتیپ نیشکر در مناطق نیشکرکاری استان خوزستان
31
44
FA
محمود
فولادوند
دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه شهید باهنر کرمان و کارشناس اصلاح نیشکر موسسه تحقیقات و آموزش توسعه نیشکر خوزستان
foolad594@yahoo.com
حسین
شاهسوند حسنی
دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید باهنر کرمان
shahsavand@shirazu.ac.ir
قاسم
محمدی نژاد
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه شهید باهنر کرمان
m.dorraninejad@gmail.com
مسعود
پرویزی آلمانی
عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات و آموزش توسعه نیشکر خوزستان
اثر متقابل ژنوتیب × محیط برای عملکرد شکر 26 کلون امیدبخش نیشکر و 4رقم شاهد (CP48-103، CP57-614، CP69-1062 و NCO310) در سه منطقه نیشکر کاری استان خوزستان (کشت و صنعتهای امیرکبیر، امام خمینی (ره) و میان آب) در سه سال زراعی (از 1387 تا 1389) برای مراحل کشت جدید و بازرویی اول و دوم مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه مرکب عملکرد شکر نشان داد که اثر تیمار (ژنوتیپ) و اثرات متقابل ژنوتیپ × مکان و سال × مکان در سطح احتمال 1 درصد معنیدار بودند، در حالی که اثر متقابل سه گانه ژنوتیپ × سال × مکان معنیدار نبود. برای بررسی پایداری ژنوتیپهای مورد آزمایش از روشهای ریک، شوکلا، روش رگرسیونی ابرهارت و راسل، روش گزینش همزمان، روش AMMI و روش SHMM استفاده شد. روشهای ریک، شوکلا، روش رگرسیونی ابرهارت و راسل، روش گزینش همزمان و روش SHMM به طور مشترک کلون شماره 29/8 را به عنوان ژنوتیپ پایدار معرفی نمودند. تجزیه بر اساس روش AMMIنیز نشان داد که ژنوتیپهای شماره 23/8، 113/1، 26/1، 60/6، 12/6 و 8/6 به واسطه دارا بودن کمترین اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و بالاترین میانگین عملکرد به عنوان پایدارترین ژنوتیپها بودند و در بین این ژنوتیپها، کلون 8/6 به دلیل اختصاص اثر متقابل بسیار پایین به عنوان پایدارترین ژنوتیپ شناخته شد. با توجه به این که در این پژوهش، نتایج روش AMMI و SHMM با نتایج روشهای ابرهارت و راسل، میانگین رتبه و انحراف معیار مشابه بود، از اینرو روشهای رتبهبندی و ابرهارت و راسل پس از دو روش AMMI و SHMM به عنوان مناسبترین روشها جهت بررسی پایداری ژنوتیپها پیشنهاد میشوند.
اثر متقابل ژنوتیب × محیط,رقم امیدبخش,رقم شاهد,مدل AMMI,مدل SHMM
https://cr.guilan.ac.ir/article_1668.html
https://cr.guilan.ac.ir/article_1668_47ad6184baf6449b431df33bd5d42f0f.pdf
دانشگاه گیلان
تحقیقات غلات
2252-0163
2538-6115
2
1
2012
11
13
ترانسفورماسیون برنج (Oryza sativa L.) با ژنهای گزینشگر هایگرومایسین (hpt) و گزارشگر بتاگلوکورونیداز (gus) به روش In planta
45
55
FA
طیبه
سلامت
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
سمیه
اللهی
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
محمد مهدی
سوهانی
0000-0003-4545-7306
استادیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
msohani@guilan.ac.ir
علی
اعلمی
استادیار گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
ali_aalami@yahoo.com
گیـاهان تراریختـه اغلب به وسیله روشهایی بر پایه کشت بافت تولید میشوند که روشهای پیچیـدهای بوده و نیاز به آماده سـازی و انتخـاب دقیق ریزنمونه، انتخاب بافتهای تراریخت شده و باززایی گیاهان تراریخته در شرایط <em>in vitro</em> را دارند. در این آزمایش، گیاهان تراریخته در شرایط غیر استریل تولید شدند. بدین منظور بذور دو رقم برنج بومی تیپ ایندیکا خیسانده شدند تا جنین فعال و شروع به رشد کند. سپس منطقه جنینی با حداقل آسیب به جنین زخمزنی و با دو سویه اگروباکتریوم تومه فاشیینس (<em>Agrobacterium tumefaciens</em>) حامل ناقل pCAMBIA1105. 1R تلقیح شدند. القاء ژنهای <em>vir</em> در محیط کشت خاصی که بدین منظور طراحی شده است انجام شد. بذور بعداً جوانهزده و در تحت شرایط غیر استریل رشد کردند. تأیید الحاق ژن انتقالی به درون ژنوم گیاهان تراریخته نسل T<sub>0</sub> و T<sub>1</sub> با استفاده از روش PCR شامل دو ژن در داخل منطقه T-DNA، مقاومت بافت برگی به آنتیبیوتیک هایگرومایسین و آزمون بافت شیمیایی GUS انجام شد. بیشترین کارایی ترانسفورماسیون در نسل T<sub>0</sub>مربوط به تیمار زخمزنی به وسیله خراش با اسکالپل آغشته به اگروباکتریوم به میزان 72/11 درصد در رقم هاشمی 75/9 درصد بوده است. کارایی ترانسفورماسیون در رقم هاشمی در شرایط سوزنزنی همراه با خلاء نیز به طور معنیداری از تلقیح تحت شرایط غیرخلاء بیشتر بوده است. به منظور بررسی پایداری ژن تراریخته گیاهان نسل T<sub>1</sub>به طریق مشابهنسل T<sub>0</sub> آنالیز مولکولی شده و نتایج نشان داد که همچنان 19 درصد گیاهان نسل T<sub>1</sub>تراریخت بودهاند.
استوسیرینگون,القاء ژنهای vir,برنج,ژنهای گزینشگر و گزارشگر,Agrobacterium tumefaciens
https://cr.guilan.ac.ir/article_1669.html
https://cr.guilan.ac.ir/article_1669_fa3700ac5743f92fb4210b2d70ff575a.pdf
دانشگاه گیلان
تحقیقات غلات
2252-0163
2538-6115
2
1
2012
10
31
تأثیر پرایم کردن بذر در مزرعه و کنترل علفهای هرز بر صفات سبز شدن، برخی شاخص های رشد، عملکرد زیستی و عملکرد دانه ذرت دانه ای سینگل کراس 301 در همدان
57
70
FA
اکرم
مهدیزاده
دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه بوعلی سینا
محمدعلی
ابوطالبیان
0000-0001-5937-2501
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه بوعلی سینا
aboutalebian@yahoo.com
جواد
حمزهئی
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه بوعلی سینا
گودرز
احمدوند
0000-0003-4904-6694
دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه بوعلی سینا
gahmadvand@basu.ac.ir
به منظور بررسی اثر پرایم کردن مزرعهای بذر و کنترل علفهای هرز بر برخی صفات در ذرت سینگل کراس 301، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1389 انجام گرفت. عاملهای مورد استفاده شامل پرایم کردن بذر در مزرعه در چهار سطح (پرایم نشده، پرایم با محلول اوره، پرایم با محلول سولفات روی و پرایم با آب معمولی) و عامل علف هرز در سه سطح (بدون وجین، وجین در 20 روز بعد از کاشت و وجین در 20 و 40 روز بعد از کاشت) مورد بررسی قرار گرفتند. برای تیمار پرایم در مزرعه، بذرها به مدت 16 ساعت در محلولهای اوره (6 گرم در لیتر)، سولفات روی با غلظت روی 24 درصد (35/0 گرم در لیتر) و آب معمولی قرار داده شد و پس از خشک شدن سطحی، کاشته شدند. نتایج نشان داد تیمارهای پرایم شده با محلول اوره و روی بالاترین سرعت سبز شدن و کمترین زمان تا 50 درصد سبز شدن (E50) را داشتند و تیمار محلول اوره بیشترین درصد سبز شدن را به خود اختصاص داد. همچنین تیمار پرایم با محلول روی، بالاترین میزان انرژی سبز شدن را نشان داد. تیمارهای پرایم شده با محلولهای سولفات روی و اوره به ترتیب بالاترین سرعت رشد گیاه (76/21 و 99/18 گرم بر متر مربع در روز) و همچنین وزن خشک کل (76/1086 و 1080 گرم در متر مربع) را داشتند. دوام سطح برگ ذرت تحت تأثیر پرایمینگ قرار نگرفت، اما با کنترل علفهای هرز در یک و دو بار کنترل به ترتیب 22 و 9/23 درصد افزایش یافت. تیمار اوره با یک بار کنترل علف هرز بیشترین عملکرد زیستی را داشت که با تیمار اوره و دو بار کنترل تفاوتی نداشت. تیمارهای اوره و سولفات روی به ترتیب افزایش 14 و 12 درصدی عملکرد دانه را نسبت به شاهد نشان دادند.آب با دو بار کنترل بالاترین شاخص برداشت را داشت که با تیمار روی با دو بار کنترل تفاوت معنیداری نداشت. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد که پرایم کردن بذر با محلولهای اوره و سولفات روی باعث افزایش سرعت و توان سبز شدن گیاهچههای ذرت شد. تأثیر کنترل علفهای هرز نیز بر شاخصهای رشد مورد مطالعه، عملکرد زیستی و عملکرد دانه ذرت با پرایمینگ بذر افزایش یافت.
انرژی سبز شدن,دوام سطح برگ ذرت,سرعت رشد گیاه,سرعت سبز شدن
https://cr.guilan.ac.ir/article_1670.html
https://cr.guilan.ac.ir/article_1670_9cc04d3c9f7824ff5464684e7fca90a1.pdf
دانشگاه گیلان
تحقیقات غلات
2252-0163
2538-6115
2
1
2012
10
31
تأثیر کم آبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی ذرت علوفهای (Zea mays L.) رقم سینگل کراس 704 در منطقه رشت
71
81
FA
محمدحسن
بیگلوئی
استادیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
mhbiglouei@yahoo.com
غلامرضا
محسنآبادی
استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
سروش
قادری
دانش آموخته گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
بابک
ربیعی
0000-0001-5432-4498
دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
cr@guilan.ac.ir
به منظور بررسی اثر کمآبیاری و کود نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی ذرت علوفهای رقم سینگل کراس 704، آزمایشی در سال زراعی 88-1387 بهصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل دو سطح آبیاری (50 و 75 درصد تخلیه رطوبت قابل دسترس خاک) و سه سطح کود نیتروژن (صفر، 100 و 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره) بودند. نتایج نشان داد که آبیاری به غیر از عملکرد پروتئین، تاثیر معنیداری بر هیچیک از صفات مورد مطالعه نداشت. در مقابل، اثر نیتروژن بر تمامی صفات مورد مطالعه، به غیر از عملکرد فیبر معنیدار بود. برهمکنش آبیاری×نیتروژن نیز اثر آماری معنیداری بر هیچیک از صفات اندازهگیری شده نداشت. نتایج حاصل از مقایسه میانگین سطوح آبیاری برای عملکرد پروتئین نشان داد که آبیاری کامل (تخلیه 50 درصد رطوبت قابل دسترس خاک) عملکرد پروتئین بیشتری نسبت به تخلیه 75 درصد رطوبت قابل دسترس خاک داشت. مقایسه سطوح نیتروژن نیز نشان داد که کاربرد 200 کیلوگرم در هکتار نیتروژن تفاوت معنیداری نسبت به 100 کیلوگرم نیتروژن از نظر بیشتر صفات مورد مطالعه داشت، اما تفاوت آنها بر عملکرد علوفه تر و خشک از نظر آماری معنیدار نبود. برهمکنش آبیاری×نیتروژن عملکرد ماده خشک را تحت تأثیر قرار داد، ولی معنیدار نشد، به طوری که عملکرد ماده خشک در تیمار 200 کیلوگرم نیتروژن به همراه آبیاری 50 درصد تخلیه رطوبت دارای بیشترین مقدار (22/1014 گرم بر متر مربع) و در تیمار صفر کیلوگرم نیتروژن به همراه آبیاری 75 درصد تخلیه رطوبت به کمترین مقدار خود (3/723 گرم در مترمربع) رسید. نتایج این پژوهش نشان داد که برای تولید عملکرد کمی علوفه، تیمار 75 درصد تخلیه رطوبت خاک به همراه 100 کیلوگرم نیتروژن در هکتار گزینه مناسبی است، اما برای عملکرد پروتئین، تیمار 50 درصد تخلیه رطوبت خاک به همراه 200 کیلوگرم نیتروژن در هکتار مورد نیاز است.
ذرت علوفهای,کمآبیاری,عملکرد کمی,عملکرد کیفی,نیتروژن
https://cr.guilan.ac.ir/article_1671.html
https://cr.guilan.ac.ir/article_1671_90504aa7a8d26ebb1d5d544fcbc7543d.pdf