دانشگاه گیلانتحقیقات غلات2252-01634220140911Assessment of morphologic and genetic diversity of rice varieties using SSR markers associated with drought tolerance characteristicsبررسی تنوع مرفولوژیک و ژنتیکی ارقام برنج با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره مرتبط با صفات تحمل به خشکی891011430FAزهرهولیزاده صومعهدانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلانحبیباللهسمیعزاده لاهیجیدانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلانبابکربیعیاستاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلانJournal Article20130713In this study, the morphologic and genetic diversity of 32 rice varieties were studied using 15 microsatellite (SSR) markers linked to QTLs controlling drought tolerance characteristics. The total number of alleles generated by each marker ranged from 3 alleles at RM317 locus to 8 alleles at RM3, RM228 and RM231 loci. The RM317 had the highest values for effective number of alleles, Nei’s gene diversity, Shannon’s information index and polymorphic information content (PIC) among the all studied markers. The studied genotypes were classified into 3 groups based on morphological characteristics under non-stress and -4 bar stress conditions and based on molecular data. Totally, results of current research showed that there was a suitable genetic diversity between and within the different rice groups. Furthermore, reaction of the studied varieties to -4 bar stress indicated that the variety Shiroudi and the Lines 44 and 831 had the highest root length as well as the highest tolerance while the varieties Binam, Domzard and Sadri had the lowest root length and the highest sensitivity to drought stress. Among the used markers, the RM153, RM317 and RM325 markers with the most number of effective alleles as well as the highest diversity criteria were the best markers to separate the rice varieties. Therefore, these SSR markers can be utilized in marker-assisted selection programs under drought stress condition after confirmation of the obtained results in other complementary experiments.در این مطالعه، تنوع مرفولوژیک و ژنتیکی 32 ژنوتیپ برنج با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره پیوسته با QTLهای کنترل کننده صفات تحمل به خشکی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تعداد کل نوارهای تولید شده به وسیله هر یک از نشانگرها در محدوده 3 نوار در مکان RM317 تا 8 نوار در مکانهای RM3، RM228 و RM231 متغیر بود. نشانگر RM317 از نظر تعداد آلل موثر، تنوع ژنی نی، شاخص اطلاعات شانون و محتوای اطلاعات چند شکل (PIC)، دارای بالاترین مقادیر در بین نشانگرهای مورد مطالعه بود. ژنوتیپهای مورد بررسی بر اساس صفات مرفولوژیک در شرایط بدون تنش و تنش 4- بار و نیز بر اساس دادههای مولکولی به سه گروه تفکیک شدند. در مجموع نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که با توجه به معیارهای محاسبه شده در گروههای مختلف برنج، تنوع ژنتیکی مناسبی بین گروههای مختلف و نیز بین ارقام هر گروه وجود دارد. واکنش ارقام مورد مطالعه به تنش 4- بار نیز نشان داد که رقم شیرودی و لاینهای 44 و 831 دارای بیشترین طول ریشه و بیشترین میزان تحمل به تنش خشکی بودند، در حالی که ارقام بینام، دمزرد و صدری کمترین طول ریشه و بیشترین حساسیت به تنش خشکی را داشتند. در بین نشانگرها نیز نشانگرهای RM153، RM317 و RM325 با داشتن بیشترین تعداد آلل موثر و بالاترین میزان تنوع، ارقام برنج را بهتر از سایر نشانگرهای مورد مطالعه از نظر خصوصیات بررسی شده در شرایط تنش تفکیک کردند که در صورت تایید نتایج در آزمایشهای تکمیلی دیگر، میتوان از آنها در برنامههای انتخاب به کمک نشانگر در شرایط تنش خشکی استفاده کرد.https://cr.guilan.ac.ir/article_1430_7285c6503c56ce6b34a1745fe986cb5c.pdfدانشگاه گیلانتحقیقات غلات2252-01634220140911Evaluating salt tolerance of bread wheat genotypes using stress tolerance indicesارزیابی تحمل به شوری ژنوتیپهای گندم نان با استفاده از شاخصهای تحمل به تنش1031141431FAامیرقلیزادهدانشجوی کارشناسیارشد گروه اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرسحمیددهقانیدانشیار گروه اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرسجاندوراکاستاد گروه اصلاح نباتات دانشگاه کالیفرنیا آمریکاJournal Article20130904To determine some of stability parameters related to grain yield in salinity condition, 41 bread wheat genotypes were evaluated under two non-stress and stress conditions in research field of the National Salinity Research Center (NSRC) in Yazd province. The salinity of irrigation water was 2 and 10 ds.m<sup>-1</sup> for normal and salt conditions, respectively. Result of analysis of variance showed significant differences between genotypes for grain yield and yield components in both normal and salt stress conditions. Roshan and Yazd local varieties with the average grain yield of 3791.25 and 3764.47 kg.ha<sup>-1</sup> respectively, had the highest grain yield in normal and salt stress conditions. Evaluating the correlation coefficients between indices and average grain yield in both experimental conditions showed that the three indices of mean productivity, geometric mean productivity and stress tolerance index were the best criteria for the selection of tolerant genotypes to salinity stress. Also, the three-dimensional diagrams derived from each index and grain yield in normal and salt stress conditions confirmed that the Roshan and Yazd local varieties had the highest grain yield in normal and salinity conditions and were the most tolerant genotypes to salinity stress.به منظور تعیین برخی شاخصهای پایداری مرتبط با عملکرد دانه گندم در شرایط تنش شوری، 41 ژنوتیپ گندم نان در دو شرایط نرمال و تنش شوری در مزرعه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در استان یزد مورد ارزیابی قرار گرفتند. شوری آب آبیاری در شرایط نرمال و تنش شوری به ترتیب 2 و 10 دسیزیمنس بر متر بود. نتایج حاصل از تجزیه واریانس حاکی از اختلاف معنیدار بین عملکرد و اجزای عملکرد ژنوتیپها در شرایط نرمال و تنش شوری بود. در بین ژنوتیپهای مورد مطالعه، ژنوتیپهای روشن و بومی یزد به ترتیب با متوسط عملکرد دانه 3791.25 و 3764.47 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را در دو شرایط نرمال و تنش دارا بودند. برآورد ضریب همبستگی بین شاخصها و میانگین عملکرد ژنوتیپها در دو شرایط آزمایشی نشان داد که مناسبترین شاخصها برای گزینش ژنوتیپهای متحمل به تنش شوری، شاخصهای میانگین حسابی و هندسی بهرهوری و شاخص تحمل به تنش میباشند. نمودار سه بعدی ژنوتیپها بر مبنای مقادیر این شاخصها و عملکرد دانه در شرایط نرمال و تنش شوری نیز نشان داد که ژنوتیپهای روشن و بومی یزد از عملکرد دانه بالایی در هر دو شرایط نرمال و تنش شوری برخوردار بودند و به عنوان متحملترین ژنوتیپها نسبت به تنش شوری انتخاب شدند.https://cr.guilan.ac.ir/article_1431_8975c96f7cb69f9ab26776dbb1f0dbc2.pdfدانشگاه گیلانتحقیقات غلات2252-01634220140911Evaluating quality attributes of three durum wheat genotypes under different plant densities in Isfahanبررسی خصوصیات کیفی سه ژنوتیپ گندم دوروم تحت تراکمهای مختلف کاشت در اصفهان1151251432FAایمانقدیه زرین آبادیدانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهانپرویزاحسان زادهدانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهانJournal Article20140210To evaluate quality attributes of three durum wheat genotypes, Osta/Gata, Dipper-6 and PI40100, under five seed densities, 200, 275, 350, 425 and 500 seed.m<sup>-2</sup> , a spilt plots experiment in randomized complete block design with four replications was carried out in research farm of Isfahan University of Technology. Genotypes were considered in main-plots and seed densities in sub-plots. Results indicated that the genotypes had significant diffrences for grain yeild and quality attributes except for SDS sedimentation volume. Osta/Gata and PI40100 genotypes had the highest and lowest grain yeild, protein yeild and test weight, respectively, but the highest values of protein content and wet and dry gluten were observed in PI40100 and the lowest values in Osta/Gata and Dipper-6 genotypes. Results of correlation coefficients showed that there were the positive significant correlations among the grain yeild, protein yeild and test weight, while the negative significant correlations were observed between the grain yeild, protein yeild and test weight with grain protein contant and dry gluten weight. Results from this stuidy indicated that increasing plant desity increases the grain yeild, protein yeild and hectoliter weight and decreases grain protein contant and wet and dry gluten weight.جهت بررسی خصوصیات کیفی سه ژنوتیپ گندم دوروم (Osta/Gata ،Dipper-6 وPI40100) تحت تراکمهای مختلف کاشت، آزمایشی با استفاده از طرح کرتهای خرد شده، در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. ژنوتیپهای گندم دوروم، عامل اصلی و تراکمهای کاشت (200، 275، 350، 425 و 500 بذر در متر مربع) به عنوان عامل فرعی آزمایش در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپهای مختلف در رابطه با عملکرد دانه و خصوصیات کیفی (به جز حجم رسوب SDS) تفاوت معنیداری وجود داشت. ژنوتیپهای Osta/Gata و PI40100 به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه (4422 در مقابل 2657 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد پروتئین دانه (279 در مقابل 154 کیلوگرم در هکتار) و وزن هکتولیتر (84 در مقابل 80 کیلوگرم) را دارا بودند. در رابطه با محتوای پروتئین دانه، گلوتن مرطوب و خشک، ژنوتیپ PI40100 بیشترین مقادیر (به ترتیب 17.1%، 45.3 گرم و 17.4 گرم) و ژنوتیپهای Osta/Gata و Dipper-6 از مقادیرکمتری برخوردار بودند. همچنین بین عملکرد دانه، عملکرد پروتئین دانه و وزن هکتولیتر همبستگی مثبت بالایی وجود داشت، در حالی که هر کدام از این صفات با محتوای پروتئین دانه و وزن خشک گلوتن همبستگی منفی و معنیداری را نشان دادند. نتایج این آزمایش نشان داد که با افزایش تراکم کاشت، عملکرد دانه (18 درصد)، وزن هکتولیتر (2 درصد) و عملکرد پروتئین (28 درصد) افزایش و از مقدار پروتئین دانه (8 درصد) و وزن مرطوب (21درصد) و خشک (20درصد) گلوتن کاسته شد که با توجه به همبستگیهای بین این صفات، نتایج حاصل منطقی به نظر میرسند. با توجه به تفاوتهای مشاهده شده بین خصوصیات کمی و کیفی ژنوتیپها و تراکمهای مورد استفاده در این آزمایش، انجام آزمایشهای بیشتر برای حصول اطمینان از تفاوت این ژنوتیپها و پاسخ آنها به تراکم کاشت پیشنهاد میشود.https://cr.guilan.ac.ir/article_1432_c27367069f1c4e5ed8ea3912d14b3d3f.pdfدانشگاه گیلانتحقیقات غلات2252-01634220140911Effect of foliar application of salicylic acid and paclobutrazol on grain yield and dry matter remobilization of maize (Zea mays L.) under drought stressاثر محلولپاشی اسید سالیسیلیک و پاکلوبوترازول بر عملکرد دانه و انتقال مجدد ماده خشک ذرت در شرایط تنش خشکی1271391433FAسمیهبیاتدانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه بوعلی سیناعلیسپهریاستادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه بوعلی سیناJournal Article20130522The effect of anti-transpiration substances on dry matter remobilization of maize cv. SC-500 under water stress, a split plot experiment in randomized complete block design with three replications was conducted in Hamedan during 2009 growing season. Three irrigation treatments including irrigation after 60, 90 and 120 mm evaporation and anti-transpiration substances including 0.5 mM salicylic acid (SA), 50 ppm paclobutrazol (PBZ) and control were considered as main- and sub-plots, respectively. The anti-transpiration substances were sprayed on plants at 6 and 8 leaf stages. Results showed that SA under irrigation after 90 mm evaporation increased 20.15% and 34.59% and under 120 mm evaporation increased 23.55% and 37.95% of the remobilization of dry matter from stem and leaf, respectively, compared with control treatment. PBZ treatment also increased 13.33% and 16.51% of the remobilization of dry matter from stem and 27.73% and 29.96% from leaf under 90 and 120 mm evaporation, respectively, compared with control. Furthermore, dry matter translocation efficiency and contribution significantly increased under both 90 and 120 mm evaporation than the control, but under 60 mm evaporation, SA treatment decreased and PBZ treatment increased the rate, efficiency and contribution of the remobilization of dry matter from stem, leaf and spathe. SA increased 15.84%, 20.82% and 29.74% of the grain yield under 60, 90 and 120 mm evaporation compared with control, respectively, but the highest grain yield (10267.36 kg.ha<sup>-1</sup>) was achieved by SA under the 60 mm evaporation. In contrast, PBZ under the 60 mm evaporation decreased and under the 90 and 120 mm evaporation increased grain yield (17.52% and 21.65%, respectively), compared to control. Therefore, the application of salicylic acid and paclobutrazol anti-transpiration substances are recommended for alleviating effects of water stress in maize plants.اثر مواد ضد تعرق بر میزان انتقال مجدد مواد از اندامهای ذرت تحت تنش رطوبتی، طی آزمایشی به صورت کرتهای خردشده در سال زراعی 1388 در همدان بررسی شد. آبیاری شامل60، 90 و 120 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A در کرتهای اصلی و مواد ضد تعرق شامل سالیسیلیک اسید و پاکلوبوترازول (به ترتیب در غلظت 5/0 میلیمولار و 50 میلیگرم در لیتر) به همراه شاهد در کرتهای فرعی قرار گرفتند. رقم ذرت مورد مطالعه هیبرید SC500 بود و مواد ضد تعرق در دو زمان 6 و 8 برگی روی گیاهان پاشیده شدند. نتایج نشان داد که سالیسیلیک اسید در تیمار 90 میلیمتر تبخیر، انتقال مجدد از ساقه و برگ را به ترتیب 15/20 و 59/34 درصد و در تیمار 120 میلیمتر تبخیر، به ترتیب 55/23 و 95/37 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. مصرف پاکلوبوترازول نیز در تیمار 90 و 120 میلیمتر تبخیر، انتقال مجدد از ساقه را به ترتیب به میزان 33/13و 51/16 درصد و از برگ به ترتیب 38/27 و 96/29 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. کارایی و مشارکت انتقال مجدد مواد نیز با مصرف سالیسیلیک اسید و پاکلوبوترازول در تیمارهای 90 و 120 میلیمتر تبخیر افزایش معنیداری نسبت به تیمار شاهد داشتند، اما در تیمار 60 میلیمتر تبخیر، مقدار، کارایی و سهم انتقال مجدد از ساقه، برگ و برگ بلال در تیمار سالیسیلیک اسید کاهش و در تیمار پاکلوبوترازول افزایش یافت. سالیسیلیک اسید در تیمار60، 90 و 120 میلیمتر تبخیر عملکرد دانه را به ترتیب 84/15، 82/20 و 74/29 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش داد، اما بیشترین عملکرد دانه با 10267 کیلوگرم در هکتار از محلولپاشی سالیسیلیک اسید در تیمار 60 میلیمتر تبخیر به دست آمد. در مقابل، پاکلوبوترازول در شرایط 60 میلیمتر تبخیر سبب کاهش عملکرد دانه و مصرف آن در 90 و 120 میلیمتر تبخیر باعث افزایش عملکرد دانه به ترتیب به میزان 52/17 و 65/21 درصد نسبت به شاهد شد. بنابراین، استفاده از مواد ضد تعرق مانند سالیسیلیک اسید و پاکلوبوترازول برای کاهش آثار تنش کم آبی در ذرت پیشنهاد میشود.https://cr.guilan.ac.ir/article_1433_4c609225be28168bb615ac94190d5b6b.pdfدانشگاه گیلانتحقیقات غلات2252-01634220140911Investigation of population structure and genetic diversity of barley genotypes using AFLP molecular markersبررسی ساختار جمعیت و تنوع ژنتیکی ژنوتیپهای جو با استفاده از نشانگرهای مولکولی AFLP1411541434FAزینبمحمدیدانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلانعاطفهصبوریاستادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلانراویهحیدریدانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلانحسینصبوریدانشیار گروه تولیدات گیاهی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووسحسین علیفلاحیعضو هئیت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستاناحمدرضادادرسدانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلانصدیقهموسی نژاداستادیار گروه گیاهپزشکی دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلانJournal Article20131216Reduction in genetic diversity caused extreme vulnerability of crops to pests, diseases and environmental stresses will result in reduced yield. The genetic diversity of 77 barely genotypes were evaluated using seven AFLP combination primers. A total of 245 bands were generated which 227 were polymorph with average of 32.42 polymorphic band per marker. Average percentage of polymorphism and polymorphic information content were 92.37% and 0.43, respectively. General evaluation of the genetic diversity statistics including the number of effective alleles, Nei’s gene diversity and Shannon’s index showed that three primer combinations of E90-M160, E100-M160 and E100-M150 had higher values than the other combinations and had a more obvious role in distinguishing of the studied genotypes. Therefore, these primers are recommended to further studies on barely using AFLP makers. Cluster analysis using the neighbor joining method assigned genotypes to six groups. This type of grouping was nearly consistent with grouping of the genotypes in term of cold, warm or temperate climate, but not as comprehensive accordance. The analysis of population genetic structure using STRUCTURE software showed that population structure is separable into two main sub-populations with 21 and 35 genotypes, respectively, and 21 genotypes were identified as mixed genotypes. Genotypes of each sub-population had most similarity for allele frequencies and genetic structure and are different from the other groups. Results from this research can be used in future breeding programs such as association mapping.کاهش تنوع ژنتیکی موجب آسیبپذیری شدید محصولات زراعی در برابر تنشهای محیطی، آفات و بیماریها و در نتیجه کاهش عملکرد میشود. در این آزمایش تنوع ژنتیکی 77 ژنوتیپ جو با استفاده از هفت جفت آغازگر AFLP بررسی شد. در مجموع 245 نوار ایجاد شد که از بین آنها 227 نوار چندشکل بودند و میانگین تعداد نوارهای چندشکل، 32.42 نوار در هر نشانگر بود. میانگین درصد چندشکلی و محتوای اطلاعات چندشکل نیز به ترتیب 92.37 درصد و 0.43 بود. بررسی کلی آمارههای تنوع ژنتیکی از جمله تعداد آلل مؤثر، تنوع ژنی نی و شاخص شانون نشان داد که از بین هفت ترکیب آغازگری، سه ترکیب E90-M160 ، E100-M160 و E100-M150 نسبت به سایر ترکیبها مقادیر بالاتری را به خود اختصاص دادند و در حقیقت در تمایز ژنوتیپها نقش بارزتری ایفا نمودند و از اینرو، این ترکیبها برای مطالعات بعدی روی جو با استفاده از نشانگرهای AFLP پیشنهاد میشوند. تجزیه خوشهای با استفاده از روش اتصال همسایهها، ژنوتیپها را به شش گروه تقسیم کرد که با تقسیمبندی ژنوتیپها از لحاظ تیپ سرد، گرم یا معتدله مطابقت نسبی داشت، اما این مطابقت جامع نبود. از سوی دیگر، تجزیه ساختار ژنتیکی ژنوتیپها با استفاده از نرمافزار STRUCTURE نشان داد که ساختار جمعیت به دو زیرجمعیت اصلی قابل تفکیک است. بر این اساس 21 و 35 ژنوتیپ بهترتیب به گروه 1 و 2 منتسب و 21 ژنوتیپ نیز به عنوان مخلوط شناخته شدند. ژنوتیپهای مربوط به هر زیر جمعیت از لحاظ ساختار و فراوانی آللی بیشترین شباهت را با هم داشتند و متفاوت از سایر گروهها بودند. اطلاعات حاصل از پژوهش حاضر را میتوان در برنامههای اصلاحی بعدی همانند مکانیابی ارتباطی استفاده کرد.https://cr.guilan.ac.ir/article_1434_8699644f82ef29659b893f4443895d90.pdfدانشگاه گیلانتحقیقات غلات2252-01634220140911Assessment of diversity and identifying of effective traits on grain yield of barley (Hordeum vulgare L.) under non-stress and terminal moisture stress conditionsارزیابی تنوع و شناسایی صفات موثر بر عملکرد جو (Hordeum vulgare L.) تحت شرایط عدم تنش و تنش رطوبتی آخر فصل1551731435FAسید سعیدموسویاستادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدانمهدیزاهدی نودانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدانمهردادچایچیعضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدانمحمد رضاعبداللهیدانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدانJournal Article20140120To evaluate the genetic diversity and detecting the most effective traits on yield of barley promising lines, two separate experiments were conducted based on randomized completely block design with three replications under non- stress and terminal moisture stress conditions. The lines had significant differences for all studied traits in both stress and non-stress conditions. In moisture stress condition, the lines 4, 6 and 9 had the highest and the lines 13, 16 and 17 had the lowest grain yield. Kernel weight per spike and 1000- kernel weight had the most important role for increasing of yield in the six rowed line number 9, while spike number per m<sup>2</sup> and 1000- kernel weight were the most effective traits in two rowed lines 4 and 6. Spike number per m<sup>2</sup> under non-moisture stress condition and spike number per m<sup>2</sup> and 1000- kernel weight under terminal moisture stress condition had significant positive correlations with grain yield. The lines 2, 4 and 10 had the lowest and the lines 1, 13 and 18 had the highest variation for grain yield. Number of spike per m<sup>2</sup> was detected as the most effective trait on grain yield in both moisture conditions. Furthermore, kernel weight per spike and peduncle weight under non- stress condition and kernel weight per spike and 1000-kernel weight under moisture stress condition were the most important traits on grain yield. Also, number of spike per m<sup>2</sup> and awn length under non-stress condition and number of spike per m<sup>2</sup> and stem length under moisture stress condition had maximum and minimum genetic diversity, respectively. The maximum and minimum heritability was also calculated for the number of kernel per spike and awn length, respectively. Results of this research showed that number of spike per m<sup>2</sup> with the highest genetic diversity was the most effective trait on grain yield under both non-stress and moisture stress conditions and can be recommended to improve grain yield of the studied barley promising lines.به منظور ارزیابی تنوع و شناسایی مهمترین صفات موثر بر عملکرد 20 لاین امید بخش جو، دو آزمایش جداگانه تحت شرایط عدم تنش و تنش رطوبتی آخر فصل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان انجام شد. لاینها در هر دو شرایط رطوبتی، از نظرکلیه صفات دارای تنوع و تفاوت معنیدار بودند. در شرایط تنش رطوبتی، لاینهای 9، 6 و 4 دارای بیشترین و لاینهای 13، 16و 17 دارای کمترین عملکرد دانه بودند. در این شرایط رطوبتی، افزایش عملکرد لاین شش ردیفه 9، بیشتر از طریق صفات وزن دانه در سنبله و وزن هزار دانه و در لاینهای دو ردیفه 4 و 6 از طریق صفات تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه بود. در شرایط عدم تنش رطوبتی، صفت تعداد سنبله در متر مربع و در شرایط تنش رطوبتی، صفات تعداد سنبله در متر مربع و وزن هزار دانه، دارای بیشترین همبستگی ساده مثبت و معنیدار با عملکرد دانه بودند. لاینهای 2، 4 و 10 کمترین و لاینهای 1، 13 و 18 بیشترین تغییرات عملکرد را داشتند. صفت تعداد سنبله در متر مربع به عنوان مهمترین صفت موثر بر عملکرد دانه در هر دو شرایط رطوبتی شناسایی شد. بعد از این صفت، صفات وزن دانه در سنبله و وزن پدانکل در شرایط عدم تنش و صفات وزن دانه در سنبله و وزن هزار دانه در شرایط تنش رطوبتی به عنوان مهمترین صفات موثر بر عملکرد دانه بودند. بیشترین و کمترین تنوع ژنتیکی به ترتیب مربوط به صفات تعداد سنبله در متر مربع و طول ریشک در شرایط عدم تنش و صفات تعداد سنبله در متر مربع و طول ساقه در شرایط تنش رطوبتی بود. بیشترین و کمترین وراثتپذیری عمومی نیز به ترتیب برای صفات تعداد دانه در سنبله و طول ریشک به دست آمد. نتایج این آزمایش نشان داد که تعداد سنبله در متر مربع، ضمن داشتن بالاترین تنوع، مهمترین صفت موثر بر عملکرد دانه در هر دو شرایط عدم تنش و تنش رطوبتی انتهای فصل بود و به عنوان موثرترین صفت برای اصلاح عملکرد لاینهای جو مورد مطالعه در هر دو شرایط پیشنهاد میشود.https://cr.guilan.ac.ir/article_1435_10e5b03503c8b19e4bbb0b8011549d00.pdfدانشگاه گیلانتحقیقات غلات2252-01634220140911Effect of salinity on root characteristics of Sahara 3771 (salt tolerant) and Clipper (salt sensitive) barley varietiesاثر تنش شوری بر خصوصیات ریشه ارقام جو Sahara 3771 (متحمل) و Clipper (حساس) به شوری1751841436FAمنیرمیریکندریفارغ التحصیل کارشناسی ارشد گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریزسید ابوالقاسممحمدیاستاد گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز و قطب علمی اصلاح مولکولی غلات دانشگاه تبریزعلیبندهحقاستادیار گروه به نژادی و بیوتکنولوژی گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریزJournal Article20140304Salinity is one of the most important abiotic stresses that decreases agricultural production in arid and semi-arid soils. To study the effect of salinity on root characteristics, Sahara3771 (salt tolerant) and Clipper (salt-sensitive) cultivars were evaluated in a factorial experiment based on randomized complete block design with three replications under 100 mM NaCl and normal conditions in hydroponic culture. Salinity treatment was applied at three leaves stages and continued for five weeks. To establish salinity stress, 500 mL of NaCl along with the half concentration of Hoagland solution was added at first day of stress treatment and after second day and onwards, 1000 mL NaCl and complete concentration of Hoagland was used. Root length, volume, fresh and dry weight, chlorophyll fluorescence and K<sup>+</sup>/Na<sup>+</sup> ratio were measured at 24 hours, three weeks and five weeks after stress application. Analysis of variance and mean comparisons revealed that 100 mM NaCl compared with normal condition caused a significant reduction in root fresh weight and the K<sup>+</sup>/Na<sup>+</sup> ratio. Significant differences were observed among growth stages for root fresh and dry weight and K<sup>+</sup>/Na<sup>+</sup> ratio and with advanced of growth stages, the mean of studied traits was increased. Significant differences were found between cultivars for root volume and fresh weight at 1% probability level. Maximum root length and volume was observed in Sahara 3771 at shooting stage. Salinity stress caused more reduction in root weight and K <sup>+</sup>/Na<sup>+</sup> in the susceptible cultivar (Clipper) compared with tolerant one (Sahara 3771).شوری یکی از مهمترین تنشهای غیر زیستی است که تولید محصولات کشاورزی را در خاکهای مناطق خشک و نیمه خشک کاهش میدهد. برای بررسی تأثیر شوری بر خصوصیات ریشه، ارقام جو Sahara 3771 (متحمل به شوری) و Clipper (حساس به شوری) در یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار تحت شرایط عادی و تنش شوری 100 میلیمولار NaCl در کشت هیدروپونیک ارزیابی شدند. تیمار شوری پس از استقرار گیاهچهها و در مرحله سه برگچهای اعمال شد و تا مرحله ساقهدهی (5 هفتگی) ادامه پیدا کرد. به این ترتیب که، در روز اول اعمال تنش از 500 میلیلیتر NaCl به همراه نصف غلظت محلول هوگلند و از روز دوم به بعد از 1000 میلیلیتر NaCl همراه با غلظت کامل هوگلند استفاده شد. صفات طول، حجم، وزن تر و خشک ریشه، میزان فلورسانس کلروفیل برگ و میزان یونهای K<sup>+</sup> و Na<sup>+</sup> در سه مرحله 24 ساعت بعد از اعمال تنش در مرحله سه برگی، سه هفته بعد از اعمال تنش در مرحله پنجهزنی و پنج هفته بعد از اعمال تنش در مرحله ساقهدهی اندازهگیری شدند. تجزیه واریانس دادهها و مقایسه میانگینها نشان داد که شوری 100 میلیمولار در مقایسه با شرایط عادی باعث کاهش معنیدار وزن تر ریشه و نسبت K<sup>+</sup>/Na<sup>+</sup> شد. بین مراحل رشدی از نظر وزن تر و خشک ریشه تفاوت معنیدار وجود داشت و با پیشرفت مراحل رشدی میزان این صفات افزایش یافت. ارقام از نظر وزن تر و حجم ریشه در سطح احتمال یک درصد تفاوت معنیداری نشان دادند. بیشترین طول و حجم ریشه مربوط به رقم Sahara 3771 در مرحله ساقهدهی بود و تنش شوری باعث کاهش بیشتر وزن تر ریشه و نسبت K<sup>+</sup>/Na<sup>+</sup> در رقم حساس (Clipper) در مقایسه با رقم متحمل (Sahara 3771) شد.https://cr.guilan.ac.ir/article_1436_a019a9556b75be6b9caffff1ae4ca958.pdf