بررسی خصوصیات کیفی سه ژنوتیپ گندم دوروم تحت تراکم‌های مختلف کاشت در اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان

2 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان

چکیده

جهت بررسی خصوصیات کیفی سه ژنوتیپ گندم دوروم (Osta/Gata ،Dipper-6 وPI40100) تحت تراکم‌های مختلف کاشت، آزمایشی با استفاده از طرح کرت‌های خرد شده، در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار، در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد. ژنوتیپ‌های گندم دوروم، عامل اصلی و تراکم­های کاشت (200، 275، 350، 425 و 500 بذر در متر مربع) به عنوان عامل فرعی آزمایش در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مختلف در رابطه با عملکرد دانه و خصوصیات کیفی (به جز حجم رسوب SDS) تفاوت معنی‌داری وجود داشت. ژنوتیپ‌های Osta/Gata و PI40100 به ترتیب بیشترین و کمترین عملکرد دانه (4422 در مقابل 2657 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد پروتئین دانه (279 در مقابل 154 کیلوگرم در هکتار) و وزن هکتولیتر (84 در مقابل 80 کیلوگرم) را دارا بودند. در رابطه با محتوای پروتئین دانه، گلوتن مرطوب و خشک، ژنوتیپ PI40100 بیشترین مقادیر (به ترتیب 17.1%، 45.3 گرم و 17.4 گرم) و ژنوتیپ‌های Osta/Gata و Dipper-6 از مقادیرکمتری برخوردار بودند. همچنین بین عملکرد دانه، عملکرد پروتئین دانه و وزن هکتولیتر همبستگی مثبت بالایی وجود داشت، در حالی که هر کدام از این صفات با محتوای پروتئین دانه و وزن خشک گلوتن همبستگی منفی و معنی‌داری را نشان دادند. نتایج این آزمایش نشان داد که با افزایش تراکم کاشت، عملکرد دانه (18 درصد)، وزن هکتولیتر (2 درصد) و عملکرد پروتئین (28 درصد) افزایش و از مقدار پروتئین دانه (8 درصد) و وزن مرطوب (21درصد) و خشک (20درصد) گلوتن کاسته شد که با توجه به همبستگی‌های بین این صفات، نتایج حاصل منطقی به نظر می‌رسند. با توجه به تفاوت­های مشاهده شده بین خصوصیات کمی و کیفی ژنوتیپ‌ها و تراکم‌های مورد استفاده در این آزمایش، انجام آزمایش­های بیشتر برای حصول اطمینان از تفاوت این ژنوتیپ‌ها و پاسخ آنها به تراکم کاشت پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating quality attributes of three durum wheat genotypes under different plant densities in Isfahan

نویسندگان [English]

  • Iman Ghodyeh Zarinabadi 1
  • Parviz Ehsanzadeh 2
1 Former Graduate Student, Dept. of Agronomy and Plant Breeding, College of Agriculture, Isfahan University of Technology, Iran
2 Assoc. Prof., Dept. of Agronomy and Plant Breeding, College of Agriculture, Isfahan University of Technology, Iran
چکیده [English]

To evaluate quality attributes of three durum wheat genotypes, Osta/Gata, Dipper-6 and PI40100, under five seed densities, 200, 275, 350, 425 and 500 seed.m-2 , a spilt plots experiment in randomized complete block design with four replications was carried out in research farm of Isfahan University of Technology. Genotypes were considered in main-plots and seed densities in sub-plots. Results indicated that the genotypes had significant diffrences for grain yeild and quality attributes except for SDS sedimentation volume. Osta/Gata and PI40100 genotypes had the highest and lowest grain yeild, protein yeild and test weight, respectively, but the highest values of protein content and wet and dry gluten were observed in PI40100 and the lowest values in Osta/Gata and Dipper-6 genotypes. Results of correlation coefficients showed that there were the positive significant correlations among the grain yeild, protein yeild and test weight, while the negative significant correlations were observed between the grain yeild, protein yeild and test weight with grain protein contant and dry gluten weight. Results from this stuidy indicated that increasing plant desity increases the grain yeild, protein yeild and hectoliter weight and decreases grain protein contant and wet and dry gluten weight.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Durum wheat
  • Grain protein
  • Grain yeild
  • Plant densities
  • Wet and dry gluten