تجزیه پایداری لاین های پیشرفته جو در اقلیم گرمسیری گچساران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیات علمی ایستگاه تحقیقات کشاورزی گچساران

2 دانشیار گروه تولید و اصلاح نباتات دانشگاه بین المللی امام خمینی

3 دانشجوی دکتری گروه تولید و اصلاح نباتات دانشگاه بین المللی امام خمینی

چکیده

بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و شناسایی ارقام پایدار و پرمحصول در شرایط محیطی مختلف، اهمیت زیادی در اصلاح نباتات دارد. در این تحقیق، پایداری عملکرد دانه 22 لاین پیشرفه جو به همراه دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با چهار تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم گچساران به مدت سه سال زراعی (91-1389) مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب، اثر متقابل لاین × سال معنی­دار بود، به این معنی که لاین­های مختلف واکنش­های متفاوتی در سال­های اجرای آزمایش داشتند و از این­رو می­توان لاین­های پایدار و سازگار را در سال­های مختلف شناسایی کرد. برای تعیین پایداری لاین­ها، از روش­های واریانس محیطی رومر، اکووالانس ریک، ضریب رگرسیون فینلی و ویلکینسون، واریانس انحراف از رگرسیون ابرهارت و راسل، واریانس پایداری شوکلا، ضریب تغییرات محیطی فرانسیس و کاننبرگ، مجموع رتبه­بندی کانگ و روش گزینش همزمان عملکرد و پایداری کانگ استفاده شد. نتایج حاصل از روش­های مختلف متفاوت بود و لاین­های پایدار متفاوتی در هر روش شناسایی شدند، اما با توجه به کلیه روش­های استفاده شده و با در نظر گرفتن عملکرد لاین­ها در سال­های مختلف، لاین­های شماره 9، 3 و 10 به ترتیب با میانگین عملکرد 4119/84، 3659/50 و 3578/80 کیلوگرم در هکتار به عنوان لاین­های پرمحصول و پایدار شناسایی شدند که برای کشت در شرایط دیم گچساران و مناطق مشابه معرفی می­شوند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Stability analysis of barley advanced lines under Gachsaran tropical environment

نویسندگان [English]

  • Behroz Vaezi 1
  • Jafar Ahmadi 2
  • Alireza Pour-Aboughadareh 3
1 Scientific Staff Member, Gachsaran Agricultural Research Station, Gachsaran, Iran
2 Assoc. Prof. Dept. of Production and Plant Breeding, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
3 Ph. D. Student, Dept. of Production and Plant Breeding, Imam Khomeini International University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

Evaluating genotype × environment interaction effects and identifying stable and high performance varieties under different environmental conditions is very important in plant breeding. In this research, the stability of grain yield of 22 barley advanced lines and two check varieties were evaluated using randomized complete block design with four replications at Gachsaran Rainfed Agricultural Research Station, Gachsaran, Iran, from 2010 to 2013 cropping seasons. Results of combined analysis of variance showed that year × line interaction effect were significant, indicating the studied lines showed different responses to different years and therefore the stable and compatible lines can be recognized. To determine stability of the studied lines, the methods of Romer’s environmental variance, Wrick’s equivalence, Finlay and Wilkinson’s coefficient of regression, Eberhart and Russell’s deviation variance of regression, Shukla’s stability variance, Francis and Kannenberg’s environmental coefficient of variation, Kang’s sum-rank and Kang’s simultaneous yield-stability statistic were used. Results of various parameters were different and different stable lines were identified. However, according to all stability parameters and grain yield of the studied lines in different years, lines 9, 3 and 10 with average grain yield of 4119.84, 3659.50 and 3578.80 kg.ha-1 respectively, were identified as stable and high yielding lines. These lines are recommended to Gachsaran rainfed conditions and similar regions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Adaptation
  • Genotype × environment interaction
  • Grain yield
  • Rainfed condition