اثر پرایمینگ با سالیسیلیک اسید روی بنیه و کارکرد گیاهچه‏ های گندم در تاریخ‏ های کاشت متفاوت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

2 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

چکیده

به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف پرایمینگ با سالیسیلیک اسید بر ویژگی‏های مرحله گیاهچه‏ای گندم در شرایط دیر کاشت و مقایسه آن با کاشت معمول، آزمایش مزرعه‏ای در سال زراعی (89- 1388) اجرا شد. در این آزمایش، اثرات 7 سطح پرایمینگ بذر گندم رقم الوند با سالیسیلیک اسید شامل شاهد (بذر تیمار نشده)، 400، 800، 1200، 1600، 2000 و 2400 میکرومولار در دو تاریخ کاشت معمول در منطقه (اول آبان) و کاشت دیر هنگام (اول آذر) بررسی شد. نتایج نشان داد که کاشت دیرهنگام موجب کاهش درصد سبز و درصد بقای زمستانه گیاهچه، تعداد برگ و پنجه، شاخص سطح برگ، وزن خشک اندام‌های مختلف گیاه و نسبت سطح برگ شد. پرایمینگ با سالیسیلیک اسید موجب شد تا ویژگی‏های گیاهچه شامل تعداد برگ، تعداد پنجه، طول اولین برگ، طول ریشه، وزن تر و خشک اندام‏های مختلف بوته، میزان قند و پرولین طوقه و برگ و شاخص‏های رشد در تاریخ کاشت اول بهبود یابد. با این حال، پرایمینگ در تاریخ کاشت دوم، فقط بر درصد سبز، درصد بقای گیاهچه‏ها، طول ریشه، مقدار پرولین و کربوهیدرات‌های محلول اثر مثبت داشت و بر دیگر صفات اثر معنی‏داری نداشت. همچنین، عمل پرایمینگ موجب شد تا نسبت بخش هوایی به ریشه در هر دو تاریخ کاشت تا تیمار 2000 میکرو مولار کاهش یابد، که بیانگر اثر این هورمون در توزیع و تجمع بیشتر ماده خشک در ناحیه ریشه در مقایسه با بخش هوایی تا این غلظت است. بالاترین مقدار در تعداد برگ، تعداد پنجه، وزن تر (کل، ریشه و طوقه)، وزن خشک (کل، غلاف برگ‏های علفی و طوقه) و نسبت ریشه به ساقه مربوط به غلظت 2400 میکرومولار سالیسیلیک اسید بود. به نظر می‏رسد کاربرد سالیسیلیک اسید از طریق افزایش سرعت جوانه‏زنی و درصد سبز و افزایش میزان کربوهیدرات‌های محلول و پرولین در طوقه و برگ، گیاهچه‏هایی را تولید کرده که میزان زمستان‏گذرانی بالاتری را در مقایسه با بذرهای تیمار نشده داشتند و در نتیجه درصد گیاهچه‏های زنده مانده پس از زمستان به طور معنی‏داری افزایش پیدا کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of priming by salicylic acid on vigor and performance of wheat seedlings at different planting dates

نویسندگان [English]

  • Mehdi Abdolahi 1
  • Farid Shekari 2
1 Former Graduate Student, Dept. of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Zanjan University
2 Assoc. Prof., Dept. of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Zanjan University
چکیده [English]

Effects of priming by different levels of salicylic acid (SA) on some characteristics of wheat, cv. Alvand, seedlings at two different sowing dates, conventional and late sowing dates, was investigated under field conditions in 2009-2010. The factors were seven levels of priming by SA, including control or untreated seeds, 400, 800, 1200, 1600, 2000 and 2400 µM SA and two sowing dates including conventional sowing date (23 October) and late sowing (22 November). Results showed that delayin sowing date leads to reduce emergence percent, seedling winter survival, leaf and tiller number, leaf area index, plant dry weight and leaf area ratio. Seed priming by SA improved traits such as leaf and tiller number, first leaf length, root length, fresh and dry weight of different parts of plant, soluble sugar and proline content and growth indexes Especially in conventional planting date. However, In late sowing priming only affected emergence percent, seedling survival percent, root length and proline and soluble carbohydrate content. In both planting dated, seed priming induced a reduction in S/R ratio. It seems that SA enhanced dry matter accumulation and distribution in roots than shoot. The highest number of leaf and tiller, fresh weight (total, root and crown) dry weight (total, foliage leaf sheath and crown) and S/R ratio were found in 2400 µM treatment. It seems that SA application by increment in germination rate and emergence percent and proline and soluble carbohydrate content in crown and leaf produced vigorous seedlings that had more potential to protect themselves from winter freezing compared to untreated seeds. Therefore, survived seedlings increased significantly.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cold damage
  • Late planting
  • Priming
  • Proline
  • Salicylic acid
  • Soluble carbohydrates