%0 Journal Article %T پاسخ لاین‌های موتانت برنج به تنش شوری در مرحله گیاهچهای با استفاده از صفات مورفولوژیک و نشانگرهای ریزماهواره %J تحقیقات غلات %I دانشگاه گیلان %Z 2252-0163 %A حسینی, میرحسام الدین %A ربیعی, بابک %A عبادی, علی اکبر %A کردرستمی, مجتبی %D 2018 %\ 05/22/2018 %V 8 %N 1 %P 15-31 %! پاسخ لاین‌های موتانت برنج به تنش شوری در مرحله گیاهچهای با استفاده از صفات مورفولوژیک و نشانگرهای ریزماهواره %K تحمل به شوری %K حساسیت به شوری %K SalTol %R 10.22124/c.2018.9317.1370 %X تنش شوری بعد از خشکی، دومین مشکل عمده و عامل محدودکننده تولید برنج است. به­منظور بررسی آثار تنش شوری بر برخی از ویژگی­های مورفولوژیک و فیزیولوژیک برنج، تعداد 41 لاین موتانت حاصل از پرتوتابی اشعه گاما به چهار رقم برنج (دو رقم محلی ایرانی هاشمی و طارم محلی و دو رقم اصلاح­شده خزر و فجر) به­همراه ارقام والدینی و دو لاین استاندارد FL478 (متحمل به شوری) و Teqqing (حساس به شوری) تحت سه شرایط شوری (شاهد، 6 و 12 دسی­زیمنس بر متر) مورد بررسی قرار گرفتند. آزمایش به­صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با شش تکرار اجرا شد. علاوه بر آن، تنوع بین ژنوتیپ­ها با دوازده نشانگر ریز‌ماهواره پیوسته با QTL بزرگ‌اثر تحمل به شوری (SalTol) بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس، وجود تفاوت معنی­دار و قابل­توجه بین ژنوتیپ­ها را برای همه صفات مورد مطالعه نشان داد. نتایج حاصل از تجزیه خوشه­ای داده­های مورفولوژیک، ضمن تفکیک ژنوتیپ­ها به سه گروه، لاین‌های موتانت M1، M3، M7، M9، M35، M37 و M40را در کنار لاین شاهد متحمل به شوری FL478و رقم­های فجر و هاشمی و لاین‌های M47، M48، M49 و M56را در کنار لاین شاهد حساس به شوری Teqqing گروه­بندی کرد. تجزیه خوشه­ای داده­های مولکولی نیز ژنوتیپ­ها را در سه گروه اصلی قرار داد، به­طوری­که لاین­های موتانت M35، M37 و M40 به­همراه لاین شاهد FL478 به‌عنوان ژنوتیپ­های متحمل به شوری و لاین­های موتانت M36، M47، M48، M49، M54 و M56 به­همراه لاین شاهد Teqing به‌عنوان ژنوتیپ­های حساس به شوری گروه­بندی شدند. آزمون منتل میزان تشابه این دو تجزیه خوشه­ای را 65 درصد نشان داد که دلیل این مشابهت زیاد، استفاده از نشانگرهای پیوسته با QTL بزرگ­اثر تحمل به شوری SalTol بود که هر یک از آن­ها با چند صفت مطالعه شده در این تحقیق نیز پیوسته بودند. همان­طور که ملاحظه می­شود، هر سه لاین متحمل به شوری شناسایی شده در تجزیه داده­های مولکولی، در تجزیه خوشه­ای صفات مورفولوژیک نیز شناساییو هر چهار لاین حساس به شوری شناسایی شده در تجزیه صفات مورفولوژیک، در تجزیه خوشه­ای داده­های مولکولی نیز شناسایی شدند. ارزیابی نشانگرهای ریزماهواره نیز نشان داد که نشانگرهای AP3206، RM5، RM3412 و RM140آگاهی­بخش­تریننشانگرهاجهت بررسی تنوع ژنتیکی تحمل به شوری در این تحقیق بودند. %U https://cr.guilan.ac.ir/article_3125_bc1724fd6b5bd88f53b9250b08fd2dbe.pdf