%0 Journal Article %T ارزیابی اثربخشی طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیکاری بر توسعه مکانیزاسیون زراعت برنج در استان گیلان (مطالعه موردی شهرستان املش) %J تحقیقات غلات %I دانشگاه گیلان %Z 2252-0163 %A بهمنی, طاهره %A فیروزی, سعید %A اللهیاری, محمد صادق %D 2020 %\ 08/22/2020 %V 10 %N 2 %P 193-205 %! ارزیابی اثربخشی طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیکاری بر توسعه مکانیزاسیون زراعت برنج در استان گیلان (مطالعه موردی شهرستان املش) %K درجه مکانیزاسیون %K شالیزار %K ظرفیت مکانیزاسیون %K یکپارچه سازی %R 10.22124/cr.2020.16401.1595 %X تجهیز و نوسازی اراضی شالیکاری از اقدامات زیربنایی مهم در جهت تدارک زیرساخت­های زراعت مکانیزه برنج است. در این راستا، به­منظور ارزیابی اثربخشی طرح تجهیز و نوسازی اراضی شالیکاری بر توسعه کشت مکانیزه برنج، پژوهشی به روش پیمایشی در شهرستان املش در شرق استان گیلان انجام شد. بر این اساس، حجم نمونه با استفاده از جدول حداقل حجم نمونه بارتلت برای دو گروه از شالیکاران دارای اراضی شالیکاری تجهیزنشده و تجهیزشده، به­ترتیب 105 و 160 نفر تعیین و نمونه­های تحقیق با استفاده از روش نمونه­گیری طبقه­ای چندمرحله­ای انتخاب شدند. پرسش­نامه محقق­ساخته به­عنوان ابزار گردآوری داده­ها طراحی و مورد استفاده قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که درجه مکانیزاسیون عملیات کاشت و برداشت برنج در اراضی تجهیزشده در مقایسه با اراضی تجهیزنشده، در هر سه گروه اراضی کوچک (کم­تر از نیم هکتار)، متوسط (نیم تا یک هکتار) و بزرگ (بیش از یک هکتار) بیش­تر بود. تنها درجه مکانیزاسیون عملیات وجین مکانیکی در شالیزارهای بزرگ تجهیزشده 29/10 درصد و در سایر موارد صفر بود. در میان عملیات زراعی در اراضی تجهیزشده، بالاترین درجه مکانیزاسیون بعد از خاک­ورزی (100 درصد) مربوط به برداشت برنج (43/56، 53/73 و 62/72 درصد به­ترتیب برای شالیزارهای کوچک، متوسط و بزرگ) بود. بیش­ترین سهم ظرفیت مکانیزاسیون کل در اراضی تجهیزنشده را عملیات خاک‌ورزی و در اراضی تجهیزشده، عملیات برداشت به­خود اختصاص دادند. بنابراین، صرف‌نظر از پایین­بودن درجه مکانیزاسیون عملیات وجین مکانیکی، درجه مکانیزاسیون سایر عملیات زراعی کشت برنج در اراضی تجهیزشده در منطقه مورد مطالعه در وضعیت مناسبی قرار داشت. از این­رو، ضروری است سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان با بکاربستن راه­کارهای کاربردی، درجه مکانیزاسیون عملیات وجین و نشا­ی مکانیکی برنج در منطقه املش گیلان را نیز ارتقا دهد. همچنین، به­منظور بهبود ظرفیت مکانیزاسیون در اراضی شالیکاری تجهیزشده، پیشنهاد می­شود کارشناسی دقیق اندازه ماشین‌های کشاورزی مورد نیاز به­ویژه ماشین­های برداشت برنج مورد توجه ویژه قرار گیرد تا به این ترتیب، ظرفیت مکانیزاسیون تا حد ممکن کاهش یابد. %U https://cr.guilan.ac.ir/article_4622_71c15f8bad4ad821a71e5e23aa2a44c3.pdf