دانشگاه گیلان
تحقیقات غلات
2252-0163
2538-6115
3
2
2013
09
11
استخراج ضرایب گیاهی سه رقم برنج بر پایه روش برآورد تبخیر- تعرق مرجع در منطقه رشت
95
106
FA
نادر
پیرمرادیان
استادیار گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
npirmoradian@guilan.ac.ir ; npirmorad@yahoo.com
فاطمه
ذکری
دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
مجتبی
رضایی
مربی پژوهش موسسه تحقیقات برنج کشور
mrezaeii@yahoo.com
وحیده
عبدالهی
دانشجوی کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی گروه مهندسی آب دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
تعیین تبخیر- تعرق در مطالعات آبی و به ویژه جهت برآورد آب مصرفی گیاه و طراحی سیستمهای آبیاری ضروری است. یکی از مهمترین مراحل در تعیین آب مورد نیاز گیاه، تعیین ضریب گیاهی و تبخیر- تعرق مرجع با توجه به عواملی مانند دوره رشد، تنوع گونه و واریته گیاه است. پژوهش حاضر در اراضی شالیزاری موسسه تحقیقات برنج کشور واقع در منطقه رشت، در سالهای 1390 و 1391 به منظور استخراج ضریب گیاهی برنج برای سه رقم هاشمی به عنوان رقم محلی، خزر به عنوان رقم اصلاح شده و بهار به عنوان رقم هیبرید انجام شد. مقادیر تبخیر- تعرق گیاه با نصب 3 عدد مینیلایسیمتر استوانهای برای هر رقم اندازهگیری شد. استخراج ضرایب گیاهی بر پایه پنج روش پنمن-مانتیث فائو، تابش، بلانی-کریدل، تشت تبخیر و هارگریوز– سامانی جهت برآورد تبخیر- تعرق مرجع انجام گرفت. بر اساس نتایج، نیاز آبی ارقام خزر (526 میلیمتر) و بهار (490 میلیمتر) نسبت به رقم هاشمی (459 میلیمتر) به ترتیب به میزان 6/14 و 8/6 درصد بیشتر بود. ضرایب گیاهی با توجه به رقم و روش مبنای برآورد ET<sub>o</sub>، بین 76/0 تا 09/1 برای مرحله ابتدایی، 15/1 تا 48/1 برای مرحله میانی و 91/0 تا 21/1 برای مرحله انتهایی متغیر بود. تفاوت ضرایب گیاهی استخراج شده در این پژوهش به تفکیک مراحل سهگانه با مقادیر توصیه شده فائو نشان از ضرورت استخراج ضرایب گیاهی بر مبنای شرایط محلی است. ضرایب مذکور با توجه به اینکه بر مبنای روش برآورد تبخیر-تعرق مرجع استخراج شده میتواند موجب تدقیق برآوردها در شرایط محدودیت دسترسی به دادههای هواشناسی شود. نتایج این پژوهش برای کارشناسان و متولیان آب منطقه در افزایش دقت برآوردهای نیاز آبی و با هدف استفاده از آن در طراحی پروژههای آبی و برنامهریزی تحویل آب در شبکههای آبیاری و زهکشی میتواند موثر واقع شود.
برنج,تبخیر- تعرق,ضریب گیاهی,لایسیمتر
https://cr.guilan.ac.ir/article_1603.html
https://cr.guilan.ac.ir/article_1603_372a9704ac29c380433b16fc21e47db3.pdf
دانشگاه گیلان
تحقیقات غلات
2252-0163
2538-6115
3
2
2013
09
11
مقایسه نظامهای تناوب زراعی مبتنی بر گندم در منطقه گنبدکاووس
107
118
FA
حسین علی
فلاحی
مربی پژوهش ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد کاووس، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گلستان
hafallahi@yahoo.com
حسین
صبوری
استادیار دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه گنبد کاووس
sabouriho@yahoo.com
عثمان
محمد یاروف
استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه تاجیکستان
مسعود
اصفهانی
دانشیار دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
mesfahan@yahoo.com
به منظور بررسی و مقایسه تناوبهای زراعی مبتنی بر گندم از نظر میزان تولید، توجیه اقتصادی، حاصلخیزی خاک و تغییرات جمعیت علفهای هرز، بیماریها و آفات، آزمایشی به مدت پنج سال زراعی (1385 تا 1390) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبد اجرا شد و طی آن، شش نظام تناوب زراعی، شامل 1- گندم - گندم 2- گندم- کلزا 3- گندم - نخود 4- گندم - پنبه 5- گندم - هندوانه و 6- گندم - آفتابگردان با استفاده از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در قطعاتی به مساحت 180 متر مربع مورد ارزیابی قرار گرفتند. نظامهای تناوبی اجرا شده بر اساس زراعت غالب منطقه (گندم رقم دریا) بوده و در زمینی که سال قبل به صورت یکنواخت زیر کشت گندم بود، آغاز و در پایان اجرای آزمایش نیز به کشت گندم خاتمه یافتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که تیمارهای تناوبی اثر معنیداری بر صفات گیاهی گندم از جمله ارتفاع بوته، تعداد سنبله بارور در متر مربع، تعداد دانه در متر مربع، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و تعداد سنبلچه بارور در سنبله داشتند. نتایج مقایسه میانگینها نیز نشان داد که عملکرد دانه گندم در تیمار تناوبی گندم - نخود دارای بیشترین مقدار (5343 کیلوگرم در هکتار) و در تیمار تناوبی گندم - آفتابگردان دارای کمترین مقدار (3990 کیلوگرم در هکتار) بود. بنابراین، بر اساس نتایج حاصل از این آزمایش، تناوب گندم - نخود برای منطقه مورد نظر قابل توصیه است.
تناوب,حاصلخیزی خاک,عملکرد دانه,گندم
https://cr.guilan.ac.ir/article_1604.html
https://cr.guilan.ac.ir/article_1604_810f4744cfe83a11ce22f62fb12b0260.pdf
دانشگاه گیلان
تحقیقات غلات
2252-0163
2538-6115
3
2
2013
09
11
کاربرد روش های آماری چند متغیره در شناسایی صفات موثر بر عملکرد گندم نان تحت شرایط تنش رطوبتی
119
130
FA
سید سعید
موسوی
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
s.moosavi@basu.ac.ir
فرزاد
کیان ارثی
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان
محمدرضا
عبدالهی
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلیسینا همدان
به منظور بررسی کارایی روشهای آماری چند متغیره در شناسایی مهمترین صفات موثر بر عملکرد دانه، تعیین سهم هر صفت در تغییرات عملکرد و گروه بندی 20 لاین امید بخش گندم نان تحت شرایط تنش رطوبتی آخر فصل، به صورت قطع کامل عمل آبیاری از مرحله ظهور سنبلهها به بعد، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 3 تکرار در سال زراعی 91-1390 انجام شد. بر اساس نتایج تجزیه به مؤلفههای اصلی سه مؤلفه اول در مجموع 72 درصد از تغییرات دادهها را توجیه کردند که طبق این نتایج، صفات شاخص برداشت سنبله، آب حفظ شده برگهای جدا شده (ELWR) و شاخص برداشت به عنوان معیارهایی مناسب در انتخاب لاینها، تأثیر قابل توجهی در واریانس دو مؤلفه مهم اول داشتند. تجزیه خوشهای به روش Ward، لاینهای مورد بررسی را در چهار گروه قرار داد که نتایج حاصله از تجزیه تابع تشخیص نیز این گروهبندی را تایید کرد. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام بیانگر این بود که مهمترین صفات تأثیرگذار بر عملکرد اقتصادی به ترتیب شامل شاخص برداشت، عملکرد زیست توده و RWC بودند که در مجموع 94 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه کردند. بر اساس نتایج تجزیه علیت، صفت شاخص برداشت بیشترین تأثیر مثبت مستقیم و صفت زیست توده بیشترین تأثیر منفی غیر مستقیم را (از طریق کاهش شاخص برداشت) بر عملکرد اقتصادی داشتند که با توجه به ماهیت هر اثر، میتوان از این صفات در انتخاب ارقام پر محصول گندم در شرایط تنش رطوبتی آخر فصل استفاده کرد.
تجزیه به مؤلفه های اصلی,تجزیه تابع تشخیص,تجزیه خوشه ای,رگرسیون گام به گام,گندم نان
https://cr.guilan.ac.ir/article_1605.html
https://cr.guilan.ac.ir/article_1605_6b2e17b8ef5a94bdb0ace267b48def87.pdf
دانشگاه گیلان
تحقیقات غلات
2252-0163
2538-6115
3
2
2013
09
11
اثر صفات فیزیولوژیک گندم بر کارآیی مصرف آب فتوسنتزی در شرایط دیم
131
141
FA
الهه
شادان
دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
جلال
صبا
دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
saba@znu.ac.ir
فرید
شکاری
دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
shekari@znu.ac.ir
در مناطق خشک و نیمه خشک که آب یک عامل محدودکننده است، شناخت و تبیین کارآیی مصرف آب اولین و مهمترین گام در جهت افزایش عملکرد محصولات زراعی به شمار میآید. به منظور بررسی نحوه تأثیر صفات فیزیولوژیک مختلف گندم بر کارآیی مصرف آب فتوسنتزی در شرایط دیم، آزمایشی با 100 لاین و رقم گندم در قالب طرح لاتیس مربع ساده (10×10) انجام شد. در زمان گلدهی، محتوای نسبی آب برگ و سرعت از دست دادن آب از برگهای بریده به همراه صفات سرعت فتوسنتز، غلظت CO<sub>2</sub>زیر روزنهای، سرعت تعرق، هدایت روزنهای و شاخص کلروفیل اندازهگیری شدند. با انجام رگرسیون گام به گام برای متغیر وابسته کارآیی مصرف آب فتوسنتزی (PWUE)، سه متغیر مستقل سرعت فتوسنتز، سرعت تعرق و غلظت CO<sub>2</sub>زیر روزنهای وارد مدل شدند و 88% از تغییرات کارآیی مصرف آب فتوسنتزی را توجیه کردند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که سرعت فتوسنتز اثر مستقیم مثبت و غلظت CO<sub>2</sub>زیر روزنهای و سرعت تعرق اثر مستقیم منفی بر این صفت دارند. در کل نتایج حاصل از این آزمایش نشان داد که گزینش گیاهانی که دارای سرعت فتوسنتز و تعرق بالاتر و در عین حال CO<sub>2</sub>زیر روزنهای کمتری باشند، برای بهبود کارآیی مصرف آب توصیه میشوند.
تجزیه علیت,سرعت تعرق,سرعت فتوسنتز,کارآیی مصرف آب فتوسنتزی,هدایت روزنهای
https://cr.guilan.ac.ir/article_1606.html
https://cr.guilan.ac.ir/article_1606_d4c9bd512b6c2d5c85cbe4028388eb19.pdf
دانشگاه گیلان
تحقیقات غلات
2252-0163
2538-6115
3
2
2013
09
11
کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی، زیستی و دامی بر خصوصیات رشدی ذرت علوفه ای در منطقه رشت
143
154
FA
زکیه
ابراهیم قوچی
دانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
غلامرضا
محسن آبادی
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
mohsenabadi@guilan.ac.ir
سید محمدرضا
احتشامی
استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
smrehteshami@yahoo.com
اکبر
فرقانی
استادیار گروه علوم خاک دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان
به منظور مطالعه کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی، زیستی و دامی بر خصوصیات رشدی ذرت علوفهای سینگل کراس 704، آزمایشی در سال 1390 در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد، کود شیمیایی (150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن + 40 کیلوگرم در هکتار فسفر)، کود دامی (28 تن در هکتار)، کود زیستی (<em>Pseudomonas fluorescens</em><em>+</em><em>Azospririllum brasilense</em>)، 50% کود شیمیایی + زیستی، 75% کود شیمیایی + زیستی، 50% کود شیمیایی + 50% کود دامی، 25% کود دامی + 25% کود شیمیایی + زیستی، 75% کود دامی + زیستی و 50% کود دامی + زیستی بود. نتایج آزمایش نشان داد که تیمار کود شیمیایی خالص و 50% کود شیمیایی + 50% کود دامی از لحاظ عملکرد علوفه تر، عملکرد ماده خشک، وزن خشک برگ، ساقه، شاخص سطح برگ و سرعت رشد گیاه اختلاف معنیداری نداشتند. عملکرد علوفه خشک تیمارهای کود شیمیایی خالص و 50% کود شیمیایی + 50% کود دامی به ترتیب 19235 و 16175 کیلوگرم در هکتار بود. نتایج عملکرد کیفی نیز نشان داد که بیشترین عملکرد پروتئین، عملکرد کربوهیدرات محلول در آب، خاکستر، فیبر و فیبر محلول در شوینده اسیدی از تیمارهای کود شیمیایی خالص و تیمار 50% کود دامی+ 50% کود شیمیایی، 75% کود شیمیایی+ زیستی و 50% کود شیمیایی+ زیستی حاصل شد. با توجه به نتایج این پژوهش، امکان کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی، زیستی و دامی بدون کاهش قابل ملاحظه در عملکرد کمی و کیفی وجود دارد و میتوان با کاربرد تلفیقی کودها، در راستای کاهش هزینههای تولید و رفع مشکلات زیست محیطی ناشی از مصرف کودهای شیمیایی گام موثری برداشت.
آزوسپریلیوم,پروتئین,ذرت علوفه ای,سودوموناس,نیتروژن
https://cr.guilan.ac.ir/article_1607.html
https://cr.guilan.ac.ir/article_1607_4022dff144720eba2383ac78ad4062bc.pdf
دانشگاه گیلان
تحقیقات غلات
2252-0163
2538-6115
3
2
2013
09
11
ارزیابی کاربرد کود دامی و باکتریهای محرک رشد (PGPR) بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانهای (رقم BC666) در تراکمهای مختلف کاشت
155
166
FA
مژگان
بیرانوندی
کارشناس ارشد زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه شاهد
امیر
قلاوند
دانشیار گروه زراعت دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
ghalavaa@modares.ac.ir
عبدالرضا
احمدی
استادیار گروه گیاهپزشکی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان
ahmadi1024@gmail.com
به منظور ارزیابی تأثیر کود دامی و باکتری ازتوباکتر بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت آزمایشی در ایستگاه تحقیقات اکولوژیک خرمآباد در سال 1386 اجرا شد. در این آزمایش چهار تراکم بوته (75، 85، 95 و 105 هزار بوته در هکتار)، دو سطح 80 و 100 درصد کود دامی (24 و 30 تن در هکتار) و دو سطح باکتری (<em>Azotobacter chroococcum</em>) شامل استفاده از ازتوباکتر (Az1) و عدم استفاده از آن (Az0) به ترتیب به عنوان عامل اصلی، عامل فرعی و عامل فرعی فرعی در قالب کرتهای دو بار خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که تراکم بوته اثر معنیداری بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و تعداد بلال در واحد سطح داشت. افزایش تراکم بوته از 75 به 105 هزار بوته در هکتار سبب افزایش 42 درصدی عملکرد بیولوژیک، 65 درصدی عملکرد دانه و 42 درصدی تعداد بلال در واحد سطح شد. در مجموع پژوهش حاضر نشان داد که در شرایط اقلیمی شهرستان خرمآباد، برداشت گیاهان پاییزه در اوایل تابستان سال بعد انجام میگیرد و بنابراین میتوان ذرت را به عنوان کشت دوم وارد چرخه تناوب کرد. همچنین در کشت ذرت به عنوان کشت دوم، بهترین تراکم کاشت 95000 بوته در هکتار بوده و کاربرد کود دامی به میزان 24 تن در هکتار برای تأمین نیاز غذایی گیاه کافی است. به نظر میرسد در خاکی که به لحاظ عناصر غذایی (کاربرد کود دامی) در وضعیت مناسبی است، زمینه چندانی برای بروز اثرات مفید باکتری فراهم نیست.
تراکم بوته,ذرت,کود دامی,Azotobacter chroococcum
https://cr.guilan.ac.ir/article_1608.html
https://cr.guilan.ac.ir/article_1608_fdcc9a961ba7d47de2ef4e88d96b3133.pdf