TY - JOUR ID - 4911 TI - کاربرد نانو و نیترات آهن در کشت مخلوط گندم و نخود: رهیافتی به سمت کشاورزی پایدار JO - تحقیقات غلات JA - CR LA - fa SN - 2252-0163 AU - سلیمانپور, لیلا AU - حسینی, سید محمدباقر AU - مأمنی, لیلا AU - اویسی, مصطفی AD - دانشجوی دکتری، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران AD - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران AD - استادیار پژوهش، بخش نانوتکنولوژی، پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 10 IS - 4 SP - 323 EP - 338 KW - پایداری KW - تنوع KW - ریزمغذی KW - نانوآهن KW - نیترات آهن DO - 10.22124/cr.2021.18869.1650 N2 - نانوکود‌ها با توجه به میزان اندک کود مصرفی و دقت در اختیارگیری گیاه به­عنوان راهکاری برای کاهش نهاده‌ها و دستیابی به پایداری در تولید محصولات کشاورزی مطرح هستند. در این آزمایش، آثار کودهای نانو و نیترات آهن بر ویژگی‌های رشدی گندم در سامانه‌های مختلف کشت مخلوط گندم و نخود بررسی شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های دوبار خردشده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران در سال 98-1397 انجام شد. کرت‌های اصلی شامل پنج الگوی کاشت (تک‌کشتی گندم، تک‌کشتی نخود و سه کشت مخلوط گندم: نخود با نسبت 50:50، 50:70 و 50:90)، کرت‌های فرعی شامل سه تیمار کودی (شاهد، نانوآهن و نیترات آهن) و کرت‌های فرعی‌فرعی شامل دو غلظت کود (1500 و 750 میلی­گرم بر لیتر) بود. نتایج نشان داد که کشت مخلوط 50:70 و غلظت 750 نانوآهن بیش­ترین کارآیی مصرف آهن در گندم را داشت و به­طورکلی کارآیی مصرف آهن گندم در کشت مخلوط50:70 نسبت به سایر الگوهای کشت بیش­تر بود. در مقابل، بیش­ترین کارآیی مصرف آهن نخود در کشت مخلوط 90:50 و غلظت 750 نیترات آهن مشاهده شد. در همه تیمارهای الگوی کاشت، کارآیی مصرف کود توسط گندم و نخود در نانوآهن بیش­تر از نیترات آهن بود. بیش­ترین زیست‌توده و عملکرد دانه گندم در تیمارهای تک‌کشتی+ نانوآهن (به­ترتیب 16371 و 5042 کیلوگرم در هکتار) و تک‌کشتی+ نیترات آهن (به­ترتیب 16062 و 5554 کیلوگرم در هکتار) و کم­ترین زیست‌توده و عملکرد دانه آن (به­ترتیب 7480 و 2454 کیلوگرم در هکتار) در کشت مخلوط 90:50 و نیترات آهن به­دست آمد، اما بالاترین زیست‌توده و عملکرد دانه نخود در بیش­تر موارد در غلظت 750 مربوط به تیمار نیترات آهن و در غلظت 1500 مربوط به تیمار نانوآهن بود. نتایج این آزمایش نشان داد که در بیش­تر تیمارهای الگوی کاشت و در تمام صفات مورد بررسی، غلظت 750 میلی­گرم بر لیتر نانوکود آهن مشابه یا حتی برتر از غلظت 1500 میلی­گرم بر لیتر بود و در نتیجه می‌توان غلظت نانوکود کم­تری را به­کار برد و مصرف کود را کاهش داد. UR - https://cr.guilan.ac.ir/article_4911.html L1 - https://cr.guilan.ac.ir/article_4911_1268d1211b01664006b7a07542a50768.pdf ER -