توزیع جغرافیایی ژن های بهاره سازی در ارقام و لاین های گندم ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

2 دانشیار گروه علوم زراعی و اصلاح نباتات پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

3 دانشیار بخش تحقیقات غلات موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج

4 محقق ارشد برنامه جهانی اصلاح گندم و نماینده مرکز تحقیقات بین المللی ذرت و گندم (CIMMYT)

چکیده

توانایی ارقام گندم در واکنش به تنش سرما که به وسیله فرایند سازگاری به محیط مانند نیاز به بهاره­سازی و واکنش به طول روز کنترل می­شود، از عواملی است که می­تواند موفقیت کشت گندم را در این مناطق تضمین نماید. از این­رو، اطلاع از توزیع اکو- جغرافیایی ژن­های دخیل در بهاره سازی از ضروریات یک برنامه اصلاحی مدرن است. در این تحقیق، 104 لاین و رقم گندم نان ایران از نظر این ژن­ها مورد بررسی قرار گرفتند. از آغازگرهای اختصاصی مبتنی بر واکنش­های زنجیره­ای پلیمراز (STS-PCR) برای شناسایی آلل­های موثر در این صفت در مکان­های ژنی Vrn-A1، Vrn-B1، Vrn-D1استفاده و برای هر منطقه، لایه­های اطلاعاتی پراکندگی آلل­ها با استفاده از نرم­افزار GIS Map تهیه شد. نتایج نشان داد که تیپ بهاره، 5/65 درصد از کل ارقام را شامل می­شود که این میزان بسته به میزان سرما در مناطق مختلف متغیر بود. تنوع تیپ رشدی این ارقام در بین اقلیم­های مختلف ایران وابسته به سرمای زمستان بود. تیپ بهاره غالباً سازگار با اقلیم­های گرم جنوب و معتدل بود، یعنی مناطقی که متوسط دمای دی­ماه آنها بالای چهار درجه سلسیوس است. در مقابل، تیپ زمستانه سازگار با اقلیم سرد بود، یعنی مناطقی که متوسط دمای دی­ماه آنها بین منهای هفت تا چهار درجه سلسیوس در نوسان است. با تعیین ژنوتیپ ارقام بر اساس این صفات مرتبط با سازگاری و اطلاع از توزیع جغرافیایی آنها، به­نژادگران قادر خواهند بود تا نسل­های در حال تفکیک را به سمت ژنوتیپ­های با قابلیت سازگاری بهتر سوق دهند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Geographical distribution of vernalization genes in Iranian wheat varieties and lines

نویسندگان [English]

  • Seyyed Hamid Reza Ramazani 1
  • Mohsen Ebrahimi 2
  • Habibollah Ghazvini 3
  • Mohammad Reza Jalal Kamali 4
چکیده [English]

The cold resistance in wheat varieties that been controlled with compatibility procedure to environment such as vernalization requirement and photoperiod reaction, has been factors for success in cold regions. Thus, knowledge of the eco-geographical distribution of influencing vernalization requirement and photoperiod reaction genes is essential for modern breeding program. To do so, 119 lines and cultivars of Iranian wheat were studied. Specific primers based on the polymerase chain reaction (STS-PCR) to identify alleles affecting the sensitivity to vernalization were used in Vrn-A1, Vrn-B1 and Vrn-D1 loci. For agro-ecological study of the diversity and distribution of these genes in Iran, data layers were prepared using GIS Map software and the latest set of tables with predominant cultivars that were cultured in each region. Results showed that spring type was 65.5% of whole and their diversity depending on the coldness of winter. Spring type cultivars mainly adapted to south warm and moderate climates where average January temperature was above 4 oC. On the contrary, winter type adapted to areas of average January temperature from -7 oC to 4 oC. With determining genotypes based on of these traits, breeders will enable to lead segregation generations to better compatibility.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cold
  • Compatibility
  • GIS Map software
  • Spring type
  • Winter type