اثر نوع و مقادیر مختلف کود پتاسیم بر صفات زراعی و فیزیولوژیک دو رقم گندم دوروم تحت شرایط تنش شوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز

2 استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز

3 دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

به منظور بررسی نقش پتاسیم در تحمل به تنش شوری دو رقم گندم دوروم (بهرنگ و یاواروس)، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با سه تکرار تحت سطوح مختلف تیماری در دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید چمران اهواز در سال 92-1391 اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل شاهد بدون تنش، تنش شوری 150 میلی­مولار (از منبع کلرید سدیم)، تنش شوری 150 میلی­مولار به همراه دو سطح 300 و450 میلی­گرم پتاسیم بر کیلوگرم خاک از منبع سولفات پتاسیم و دو سطح 30 و 45 میلی­گرم پتاسیم بر کیلو­گرم خاک از منبع نانو­ کلات پتاسیم 27 درصد بود. نتایج نشان داد که تنش شوری سبب کاهش عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، هدایت روزنه­ای، میزان سبزینگی، محتوای آب نسبی و غلظت K+ (به ترتیب به میزان 68، 51، 58، 22، 15 و 61 درصد) و افزایش غلظت Na+ برگ پرچم (9/3 برابر) در مقایسه با شاهد شد. در مقابل، کاربرد انواع مختلف پتاسیم تحت شرایط شوری، منجر به کاهش آثار نامطلوب شوری بر عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، هدایت روزنه­ای، میزان سبزینگی، محتوای آب نسبی و غلظت K+ (به ترتیب به میزان 25، 27، 22، 36، 7 و 35 درصد) و تجمع کمتر Na+ (8/2 برابر) در مقایسه با شاهد شد. پاسخ ارقام گندم نیز به سطوح مختلف پتاسیم متفاوت بود، به طوری که در رقم بهرنگ سطوح دوم سولفات پتاسیم و نانو پتاس سبب کاهش عملکرد شد، ولی در رقم یاواروس عملکرد دانه تغییر نکرد. مقایسه دو رقم نیز نشان داد که رقم بهرنگ در پاسخ به شوری دارای تحمل بیشتری نسبت به رقم یاواروس بود. به طور کلی، به نظر می‌رسد که تحت شرایط تنش شوری، پتاسیم از طریق کاهش آثار نامطلوب تجمع سدیم، تعدیل پتانسیل اسمزی و محتوای آب نسبی و افزایش هدایت روزنه‌ای و نیز حفظ محتوای کلروفیل، سبب حفظ فتوسنتز شده و از این طریق سبب کاهش آثار نامطلوب تنش شوری بر عملکرد دانه گندم دوروم می­شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effects of type and rate of potassium fertilizer on agronomic and physiological traits of two durum wheat varieties under salt stress

نویسندگان [English]

  • Seyed Mohammad Alavi Matin 1
  • Afrasyab Rahnama 2
  • Mousa Meskarbashi 3
چکیده [English]

To evaluate the role of potassium on salt tolerance of two durum wheat varieties, Behrang and Yavaros, a pot experiment was carried out as factorial experiment based on completely randomized design with three replications in College of Agriculture, Shahid Chamran University of Ahvaz, in 2013-2014. The experimental treatments were control, NaCl 150 mM, NaCl 150 mM together with two levels of 300 and 450 mg of potassium sulfate per 1 kg soil and two levels of 30 and 45 mg of potassium nano chelate 27% per 1 kg soil. Results showed that salinity stress lead to decreasing 68%, 51%, 58%, 22%, 15% and 61% of the grain yield, biological yield, stomatal conductance, greenness index, relative water content and K+ concentration, respectively, and increasing 3.9 fold of the Na+ concentration of flag leaf compared with control treatment. In contrast, the application of different types of potassium under salinity condition alleviated the negative effects of salt  stress on grain yield, biological yield, stomatal conductance, greenness index, relative water content and K+ concentration (25, 27, 22, 36, 7 and 35%, respectively), and was caused the lower Na+ accumulation (2.8 fold) compared with control. The variety responses to different levels of potassium were different, so that the second levels of potassium sulfate and nano potassium in Behrang variety caused to decrease the grain yield, while the grain yield of Yavaros variety was not affected. Results showed that Behrang variety was more tolerant than Yavaros in response to salinity. Generally, the application of potassium under salinity conditions was caused to maintain photosynthesis by adjusting the osmotic potential and relative water content and increasing the stomatal conductance as well as preventing loss chlorophyll, hereby reduces the salinity effects on yield performance of the durum wheat.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chlorophyll content
  • Grain yield
  • Relative water content
  • Salinity stress
  • Sodium Chloride
  • Stomatal conductance