ارزیابی و مقایسه جریان انرژی در مزارع گندم شهرستان‌های گرگان و مرودشت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

2 دانشجوی کارشناسی گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

در این مطالعه جریان انرژی در مزارع گندم شهرستان‌های گرگان و مرودشت مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفت. شاخص‌های کارایی مصرف انرژی، انرژی خالص، انرژی ویژه، بهره‌وری انرژی، انرژی مستقیم، انرژی غیر مستقیم، انرژی قابل تجدید، انرژی غیر قابل تجدید و انرژی ورودی کل و خروجی محاسبه شدند. داده‌های اولیه با تکمیل پرسشنامه و با روش چهره به چهره از کشاورزان پیشرو و کارشناسان کشاورزی در هر دو منطقه جمع‌آوری شد. داده‌های به دست آمده با استفاده از معادل‌های انرژی مستخرج از منابع به داده‌های ثانویه قابل استفاده تبدیل شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که از انرژی ورودی کل در دو بوم‌نظام زراعی، کودهای شیمیایی و سوخت بالاترین مصرف انرژی را داشتند و متغیرهای ماشین‌آلات و آبیاری در مکان بعدی قرار گرفتند. در این تحقیق کارایی مصرف انرژی برای مزارع گرگان 2/91 و در مزارع مرودشت 2/56 محاسبه شد. همچنین انرژی ورودی و انرژی خروجی در مزارع مرودشت بالاتر از گرگان به دست آمد. متوسط بهره‌وری انرژی به ترتیب 0/125  و 0/123 کیلوگرم در مگاژول برای مزارع این دو منطقه محاسبه شد، به این معنی که به ترتیب 0/125 و 0/123 کیلوگرم محصول به ازای مصرف هر واحد انرژی در مزارع شهرستان‌های گرگان و مرودشت به دست می‌آید. متغیرهای بذر، نیروی انسانی و مواد شیمیایی کمترین مصرف انرژی ورودی را در تولید گندم در هر دو منطقه به خود اختصاص دادند. در مجموع نتایج این تحقیق نشان داد که مزارع گرگان مدیریت بهتری داشتند و در مصرف انرژی کارآمدتر بودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Investigation and comparison of energy flow in wheat fields of Gorgan and Marvdasht townships

نویسندگان [English]

  • Hossein Kazemi 1
  • Samira Zare 2
1 Assist. Prof. Dept. of Agronomy, University of Gorgan Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
2 B. Sc. Student, Dept. of Agronomy, University of Gorgan Agricultural Sciences and Natural Resources, Gorgan, Iran
چکیده [English]

In this study, the energy flow is analyzed and compared in wheat fields of Gorgan and Marvdasht townships. The indicators of energy use efficiency, net energy, specific energy, energy productivity, direct energy, indirect energy, renewable and non-renewable energy, total input energy and total output energy were calculated. Primary data were obtained through field survey and personal interviews using questionnaires from farmers and agricultural experts in two regions. Secondary data and energy equivalents were obtained from available literature using collected data of the production period. Analysis of data showed that the greatest contribution of input energy belonged to, chemical fertilizers, fuels, machinery and irrigation in two agroecosystems. Energy use efficiency was calculated as 2.91 in Gorgan and 2.56 in Marvdasht. Also, total input energy and total output energy in wheat production were higher in the fields of Marvdasht than Gorgan. In this study, the average energy productivity was 0.125 in Gorgan and 0.123 in marvdasht. This means that 0.125 and 0.123 grain output were obtained per energy unit in Gorgan and Marvdasht, respectively. It is showed that variables of seed, human labor and chemicals were the least demanding input energy for wheat production in two regions. In general, Gorgan fields had better management and were more successful in energy consumption.  

کلیدواژه‌ها [English]

  • Energy flow
  • Energy use efficiency
  • Input energy
  • Output energy