ارزیابی عصاره گیرهای مختلف برای تعیین پتاسیم قابل استفاده ذرت در خاک های آهکی استان کردستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه

2 استاد گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه

3 استادیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان

4 استادیار گروه علوم خاک دانشکده علوم کشاورزی دانشگاه گیلان

چکیده

گیاه ذرت نقشی مهم در چرخه غذایی انسان داشته و ارزیابی عوامل مؤثر بر عملکرد بهینه آن اهمیتی فراوان دارد. وضعیت پتاسیم موجود در خاک، از عوامل مؤثر بر کمیت و کیفیت ذرت است. پتاسیم نه تنها از نظر مقدار، بلکه از نظر فعالیت‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی نیز نقشی مهم در عملکرد ذرت دارد. هدف از این پژوهش، انتخاب عصاره­گیر مناسب برای تعیین پتاسیم قابل استفاده ذرت در 19 نمونه از خاک­های آهکی استان کردستان بود. به­منظور برقراری ارتباط بین پتاسیم قابل استخراج توسط عصاره­گیرهای مختلف و جذب پتاسیم توسط ذرت، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی با دو سطح پتاسیم (صفر و 300 میلی­گرم در کیلوگرم خاک با استفاده از سولفات پتاسیم) در سه تکرار انجام شد. غلظت پتاسیم در عصاره گیاه به وسیله دستگاه نشر نوری اندازه­گیری و شاخص­های گیاهی جذب پتاسیم، جذب اضافی، پاسخ گیاه، عملکرد نسبی و افزایش غلظت محاسبه گردید. نتایج نشان داد بین پتاسیم جذب شده به وسیله گیاه با پتاسیم قابل استخراج توسط استات آمونیوم یک مولار (**P≤0.01, r=0.84)، کلرید باریم 0.1 مولار (**P≤ 0.01, r=0.74)، استات سدیم یک مولار (**P≤0.01, r=0.69)، کلرید سدیم یک مولار (**P≤0.01, r=0.67)، اسید نیتریک 0.1 مولار (**P≤0.01, r=0.64 ) وکلرید کلسیم 0.01 مولار (* P≤0.05, r=0.55) همبستگی مثبت و معنی­داری وجود دارد. لیکن، عصاره­گیر استات آمونیوم یک مولار با توجه به ارزان بودن، سرعت بالای عصاره­گیری و ارتباط مناسب با جذب پتاسیم، غلظت پتاسیم و عملکرد خشک می‌تواند به عنوان عصاره­گیری مناسب، برای پیش­بینی پتاسیم قابل استفاده ذرت در خاک­های آهکی استان کردستان مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluating different extractants for determining corn available potassium in some calcareous soils of Kurdistan province

نویسندگان [English]

  • Saman Fathi 1
  • Abbas Samadi 2
  • Masoud Davari 3
  • Safoora Asadi Kapourchal 4
1 Former M. Sc. Student Dept. of Soil Science, Urmia University
2 Prof., Dept. of Soil Science, Urmia University
3 Assist. Prof., Dept. of Soil Science, Kurdistan University
4 Assist. Prof., Dept. of Soil Science, Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan
چکیده [English]

Corn (Zea mays L.) plays an important influence in human food cycle and thus assessing factors affecting its optimal yield is of great importance. Potassium status in soil is one of the most influencing inputs affecting both quantity and quality of corn yield. Potassium is not only an important nutrient for corn due to its large demand, but also plays significant roles on physiological and biochemical activities. The objective of this study was to designate an appropriate extractant for determining available K in 19 calcareous soils in Kordistan province. In order to evaluate the relationship between extractable K with different extractants and potassium uptake by corn, an experiment with corn was carried out in a completely randomized design with two levels of potassium (0 and 300 mg.kg-1 using potassium sulfate) each with three replicates. The concentrations of potassium in plants were measured and K uptake, additional uptake, plant response, relative yield and increasing concentrations were calculated. The results indicated that singnificant correlations are exist between K uptake by corn and six extractants including 1M NH4OAc (r=0.84**, P≤0.01), 0.1 M BaCl2 (r=0.74**, P≤0.01), 1 M NaOAc (r=0.69**, P≤0.01), 1 M NaCl (r=0.67**, P≤0.01), 0.1 M HNO3 (r=0.64**, P≤0.01), and 0.01 M CaCl2 (r=0.55*, P≤ 0.05). However, considering cost effectiveness, applicability aspects, extraction duration and its relationship with plant indices, the 1M NaOAc extractant can provide the most useful prediction for K uptake by corn in calcareous soils of Kurdistan.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Calcareous soils
  • Corn
  • Extractant
  • potassium