ارزیابی روابط بین صفات در ژنوتیپ‌های گندم زمستانه تحت شرایط تنش رطوبتی انتهای فصل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد اصلاح نباتات گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

2 استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی آذربایجان غربی

3 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

4 مربی آموزشی دانشگاه پیام نور مهاباد

چکیده

به منظور شناسایی و درک روابط بین صفات مهم زراعی در گندم، 18 لاین امید بخش گندم زمستانه همراه با دو رقم شاهد در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار تحت شرایط تنش رطوبتی آخر فصل در ایستگاه‌های تحقیقات کشاورزی میاندوآب و همدان در سال زراعی 86-85 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیشترین ضریب تغییرات فنوتیپی مربوط به صفت بیوماس بود. عملکرد دانه با بیوماس (**0.66)، وزن هزاردانه (**0.66) و ارتفاع بوته (**0.30) همبستگی مثبت و معنی‌دار نشان داد. با انجام تجزیه رگرسیون گام به گام مشخص شد که صفات بیوماس، وزن هزار دانه و روز تا رسیدگی بیشترین تغییرات موجود در عملکرد دانه (R2=77.2) را تبیین نمودند. نتایج تجزیه علیت نیز نشان داد که بیشترین اثر مستقیم مثبت و معنی‌دار روی عملکرد دانه به ترتیب مربوط به صفات بیوماس (**0.60) و وزن هزار دانه (**0.36) بود، در حالی که صفت روز تا رسیدگی بیشترین اثر مستقیم منفی و معنی‌دار (**0.16-) را نشان داد. تجزیه به عامل‌ها بر اساس روش تجزیه به مؤلفه‌های اصلی چهار عامل مستقل را شناسایی نمود که این چهار عامل در مجموع 72.8 درصد از تغییرات کل داده‌ها را تبیین نمودند. به طور کلی نتایج این پژوهش نشان داد که صفات بیوماس و وزن هزار دانه می‌توانند شاخص­های گزینشی مناسبی برای افزایش عملکرد دانه در ژنوتیپ‌های مورد مطالعه در شرایط تنش رطوبتی انتهای فصل باشند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Evaluation of relationship among traits in wheat genotypes under terminal water stress conditions

نویسندگان [English]

  • Esmael Mahmoodi 1
  • Soleyman Mohammadi 2
  • Jalal Saba 3
  • Hamze Hamze 4
  • Mohammad Rezaei 2
1 M.Sc. of Plant Breeding, Dept. of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Zanjan University
2 Research Assist. Prof., West Azerbaijan Agriculture and Natural Resources Research Center,
3 Assoc. Prof., Dept. of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Zanjan University
4 Educational Trainer of Mahabad Payame Noor University
چکیده [English]

To identify relationship among traits in winter wheat genotypes, 18 promising lines and two checks varieties were evaluated as randomized complete block design with 3 replications in two locations (Miyandoab and Hamedan) during 2006-2007 under terminal water stress conditions. Results showed that biomass had the greatest phenotypic variation coefficient. Grain yield had the positive significant correlation with biomass (0.66**), 1000 grain weight (0.66**) and plant height (0.30**). Stepwise regression analysis showed that biomass, 1000 grain weight and days to maturity explained 77.2% of the grain yield variation. Path analysis showed that biomass (0.60**) and 1000 grain weight (0.36**) had positive significant direct effects on grain yield, but days to maturity had negative significant direct effect (-0.16**) on grain yield. Factor analysis based on principal components identified four factors explaining about 72.8% of total variation among traits. Results from current research showed that biomass and 1000 grain weight can be suitable selection indices for increasing grain yield of the studied wheat genotypes under terminal water stress condition.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Correlation coefficient
  • factor analysis
  • Path analysis
  • Water stress
  • Wheat

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار