بررسی صفات بیوشیمیایی و شیمیایی ژنوتیپ‌های مختلف برنج تحت تنش شوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج

2 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج

چکیده

شوری یکی از مهم­ترین موانع کشاورزی است که تولید محصولات زراعی را کاهش می­دهد. جهت بررسی تأثیر شوری بر برخی خصوصیات بیوشیمیایی و شیمیایی گیاه برنج، آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با 3 تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه یاسوج در سال 1391 اجرا شد. فاکتور اصلی 4 سطح شوری (0، 44، 88 و 132 میلی­مولار NaCl) و فاکتور فرعی 11 ژنوتیپ برنج بودند. میزان کلروفیل، قندهای محلول، پرولین و پروتئین محلول برگ، سدیم برگ و ریشه، پتاسیم برگ و ریشه، نسبت سدیم به پتاسیم برگ و ریشه اندازه­گیری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. ژنوتیپ­ها از نظر تمامی صفات به جز نسبت سدیم به پتاسیم برگ دارای اختلاف معنی‌داری در سطوح 1 و 5 درصد بودند. همبستگی مثبت و معنی­داری بین پرولین و قندهای محلول برگ در شرایط تنش مشاهده شد. تجزیه به عامل­ها بر اساس تجزیه به مؤلفه­های اصلی و چرخش وریماکس در شرایط بدون تنش 5 و در شرایط تنش (متوسط تنش­ها) 4 عامل به ترتیب 79/79 و 68/10 درصد تغییرات را تبیین کردند. ژنوتیپ­های مورد نظر با استفاده از تجزیه خوشه­ای و روش وارد در هر دو شرایط عدم تنش و تنش، 3 گروه را تشکیل دادند. نتایج حاصل از تجزیه ضرایب عاملی، نشانگر اهمیت مؤلفه تحمل به تنش شامل صفات پرولین و پروتئین برگ در گزینش ژنوتیپ­های مطلوب برای شرایط تنش شوری بود. با توجه به نتایج حاصله، می­توان از تلاقی ژنوتیپ­های خوشه اول با خوشه سوم به علت حداکثر اختلاف، جهت بهره‌وری از هتروزیس و ایجاد تنوع ژنتیکی استفاده نمود.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Study of biochemical and chemical traits of different rice genotypes under salinity stress

نویسندگان [English]

  • Ahmad Majidimehr 1
  • Reza Amiri-Fahliani 2
  • Asad Masoumiasl 2
1 M.Sc. Student, Dept. of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Yasouj University
2 Assist. Prof., Dept. of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, Yasouj University
چکیده [English]

Salinity is one of the most important obstacles in agriculture which reduces crop production. To investigate the salt stress effect on some biochemical and chemical traits of 11 rice genotypes, an experiment was conducted as split-plot based on randomized complete blocks design with three replications in Agricultural College of Yasouj University, in 2012. The main plots were included 4 levels of salinity (0, 44, 88 and 132 mM NaCl) and subplots were 11 rice genotypes and 10 characteristics including of chlorophyll, soluble sugar, leaf proline, leaf soluble protein, leaf and root sodium, leaf and root potassium, leaf and root sodium to potassium ratio were measured and analyzed. Results showed that genotypes were significantly different for all traits except leaf sodium to potassium ratio at both 5% and 1% probability levels. Positive and significant correlation was observed between leaf proline and soluble sugars in stress conditions. Factor analysis on the basis of principal components method and varimax rotation, extracted 5 factors in non-stress and 4 factors in stress conditions that explained 79.79 and 68.10 percent of total variations, respectively. Using ward's method of cluster analysis, the studied genotypes were grouped in 3 clusters in both non-stress and stress conditions. Results from factor coefficients analysis indicated the importance of stress tolerance component including leaf proline and protein in selection of desirable genotypes for salt stress condition. Considering the results, it could be exploited from heterosis and genetic diversity in breeding programs, using genotypes of the first and third clusters in hybridization because of their maximum difference.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Correlation
  • Hydroponic culture
  • Leaf potassium
  • Proline
  • Oryza sativa
  • Varimax Rotation

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار