اثر قارچ های Glomus mosseae و Piriformospora indica و سطوح مختلف مواد آلی بر روابط بین صفات مرتبط با عملکرد گندم

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

2 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

3 دانشیار گروه زراعت پژوهشکده ژنتیک و زیست فناوری کشاورزی طبرستان، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری

4 استاد گروه بیماری شناسی دانشگاه تربیت مدرس

5 عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور

6 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه

چکیده

به منظور بررسی عکس­العمل عملکرد و اجزای عملکرد گندم به قارچ­های ­میکوریزا و شبه­میکوریزا در سطوح مختلف مواد آلی و همچنین روابط بین صفات موثر بر عملکرد دانه، آزمایشی گلخانه­ای در بهار 1389 در گلخانه موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارها شامل ماده آلی از منبع کمپوست مصرف شده قارچ خوراکی در سه سطح (صفر، 25 و 50 تن در هکتار) و همزیستی قارچی در چهار سطح (عدم تلقیح، میکوریزا (Glomus mosseae)، شبه میکوریزا (Piriformospora indica) و تلقیح همزمان دو قارچ) بود. صفات مورد اندازه­گیری شامل عملکرد و اجزای عملکرد گیاه و همچنین صفاتی مانند طول پدانکل، طول اکستراژن، ارتفاع بوته و طول سنبله بود. نتایج نشان داد که استفاده از کمپوست در تمامی صفات مورد مطالعه به جز وزن هزار دانه اثر مثبت معنی­داری داشت. هرچند در سطوح پایین ماده آلی، قارچ P. indica و در سطوح متوسط و بالای آن قارچ G. mosseae عملکرد دانه و بیولوژیک بالاتری داشتند اما در مجموع صفات مورد مطالعه تلقیح همزمان دو قارچ بهترین کارایی را نشان داد. تجزیه رگرسیونی گام به گام و تجزیه علیت به طور جداگانه در هر سطح ماده آلی نشان داد که در تیمار بدون کمپوست صفات تعداد دانه در بوته و وزن هزار دانه، در تیمار مصرف 25 تن کمپوست صفات عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و درصد باروری سنبلچه و در تیمار مصرف 50 تن کمپوست عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در فرمول نهایی وارد شدند که از این میان در کمپوست صفر تعداد دانه در بوته و در 25 و 50 تن عملکرد بیولوژیک بیشترین اثر مستقیم را روی عملکرد دانه داشتند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of Glomus mosseae and Piriformospora indica and different levels of organic matter on the relationships between related characters with wheat yield

نویسندگان [English]

  • Yasser Yaghoubian 1
  • Khalil Alamisaeid 2
  • Hemmatollah Pirdashti 3
  • Ebrahim Mohammadi Goltapeh 4
  • Vali Feiziasl 5
  • Ezatollah Esfandiari 6
1 Ph. D. Student, Dept. of Agronomy and Plant Breeding, Ramin Agricultural and Natural Resources University of Khouzestan
2 Assist. Prof., Dept. of Agronomy and Plant Breeding, Ramin Agricultural and Natural Resources University of Khouzestan
3 Assoc. Prof., Dept. of Agronomy, Genetics and Agricultural Biotechnology Institute of Tabarestan, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
4 Prof., Dept. of Plant Pathology, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modarres University, Tehran
5 Scientific Member, Dryland Agricultural Research Institute of Iran (DARI)
6 Assoc. Prof., Dept. of Agronomy and Plant Breeding, Faculty of Agriculture, University of Maragheh
چکیده [English]

To study the response of yield and yield components of wheat to mycorrhiza and mycorrhiza-like fungi at different levels of organic matters and to determine the relationship between the effective characteristics on yield, a pot experiment was conducted in 2010, at Dryland Agricultural Research Institute using randomized completely design with four replications. Treatments were considered organic matter from spent mushroom compost at three levels (0, 25 and 50 Mg ha-1) and fungi symbiosis in four levels [non-inoculation mycorrhiza (Glomus mosseae), mycorrhiza-like (Piriformospora indica) and co-inoculation of two fungi]. The measured characteristics included plant yield, yield components and characteristics such as peduncle length, extrusion length, plant height and spike length. Results indicated that compost had a positive and significant effect in all studied characteristics except 1000-grain weight. Although P. indica in low levels and Glomus mosseae in moderate and high levels of organic matter produced more grain and biological yield, overall, co-inoculation of two fungi showed the best performance. Stepwise regression and path analysis were conducted separately for each levels of organic matter. The results indicated that grain number per plant and 1000-grain weight in the without compost treatment, biologic yield, harvest index and spikelet fertility percentage in the 25 Mg ha-1 of compost and biologic yield and harvest index in the 50 Mg ha-1 of compost were entered in the final model. In general, grain number per plant in without compost and biological yield in 25 and 50 Mg ha-1 of compost had the most direct effect on grain yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Compost
  • Mycorrhiza
  • Mycorrhiza-like fungi
  • Path analysis
  • Stepwise regression

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار