اثر تنش خشکی بر میزان خسارت به غشای سلولی و عملکرد دانه سه هیبرید ذرت

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

2 عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

چکیده

غشاهای بیولوژیک اولین هدف تنش­های غیر زنده هستند و حفظ ساختار و یکپارچگی آنها نقش مهمی در تحمل به خشکی گیاهان دارد. به منظور ارزیابی میزان خسارت به غشای سلولی ارقام مختلف ذرت به دو روش خشکی و گرمایی و تعیین ارتباط آن با عملکرد دانه، آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده در قالب بلوک­های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1388 در دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان انجام شد. سطوح آبیاری (شاهد، تنش از مرحله کاکل دهی و تنش از مرحله خمیری شدن دانه) در کرت­های اصلی و سه رقم ذرت (سینگل کراس 704، 647 و 500) در کرت­های فرعی قرار گرفتند. طبق نتایج به دست آمده از لحاظ میزان خسارت به غشای سلولی در تمام مراحل اندازه­گیری (30 روز بعد از کاشت، کاکل­دهی و خمیری شدن دانه) بین ارقام مورد بررسی تفاوت معنی­داری وجود داشت. در عین حال، در 30 روز بعد از کاشت بیشترین تفاوت ژنوتیپی از لحاظ میزان خسارت به غشای سلولی در بین ارقام مشاهده شد. در مراحل خمیری شدن دانه و 30 روز پس از کاشت، سینگل کراس 500 غشای سلولی ناپایدارتری نسبت به سایر ارقام داشت، اما در مرحله کاکل­دهی سینگل کراس647 از غشای سلولی ناپایدارتری برخوردار بود. میزان خسارت به غشای سلولی ارقام مختلف در 30 روز بعد از کاشت، بیشترین همبستگی منفی را با عملکرد دانه نشان داد. از لحاظ میزان خسارت به غشای سلولی به روش گرمایی، رقم­های سینگل کراس 704 و 500 به ترتیب در مراحل کاکل دهی وخمیری شدن دانه دارای آسیب پذیرترین غشای سلولی بودند. چنین به نظر می­رسد غربال ژنوتیپ­ها از لحاظ میزان خسارت به غشای سلولی، معیار مناسبی نیتروژ نحمل به تنش خشکی فراهم می­کند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effects of drought stress on cell membrane damage and kernel yield in three maize (Zea mays L.) cultivars

نویسندگان [English]

  • Meysam Norouzian 1
  • Farhad Jabbari 2
  • Khalil Jamshidi 2
  • Jalal Saba 2
  • Majid Pouryousef 2
1 Former MSc Student, Faculty of Agriculture, Zanjan University
2 Academic Staff Member, Faculty of Agriculture, Zanjan University
چکیده [English]

Biological membranes are the first target of abiotic stresses, thus maintenance of their integrity and structure plays a crucial role in drought tolerance of the plants. An experiment was conducted to the split plots based on randomized complete block design with four replications at Zanjan Agricultural College in 2009. The experiment intended to evaluate the cell membrane damages percentage in three maize ( Zea mays L.) cultivars based on drought and high temperature methods and determine their relationships to kernel yield. The levels of irrigations (control, drought stress imposed from silk stage and drought stress imposed from dough stage) were set in main plots, and cultivars (SC704, 647 and 500) were set in subplots. The results of this experiment showed significant difference among cultivars cell membrane damage of at all measurement stages (30 days after sowing, silk and kernel dough). The most genotypic differences; however, by considering the cell membrane damage occurred among cultivars after 30 days of sowing. SC500 showed the most unstable cell membrane during kernel dough stage and 30 days after sowing, but SC647 had the most unstable cell membrane in silk stage. The maximum negative correlation was shown between kernel yield and cell membrane damage in all cultivars 30 days after sowing. By considering the cell membrane damage in high temperature method, SC704 and SC500 showed to be the most unstable in silk and dough stages, respectively. Thus, it seems that genotypes screening based on cell membrane damage provides an appropriate criterion for drought stress tolerance.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cell membrane damage
  • Kernel yield
  • Zea mays L

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار