مدیریت زراعی علف‌های هرز مزارع گندم با تأکید بر یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana Durieu) و خاکشیر (Descurainia sophia ( L.) Schur)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

3 دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 استاد پژوهش، مؤسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

چکیده

در این تحقیق، اثر مقادیر مختلف کود نیتروژن، تراکم بوته و رقم بر مدیریت علف‌های هرز گندم با تأکید بر کنترل یولاف وحشی زمستانه (Avena ludoviciana) و خاکشیر (Descurainia sophia) مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمایش به­صورت کرت­های خردشده فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور واقع در ورامین در سال زراعی 1390 انجام و کود به‌عنوان عامل اصلی و ترکیب رقم-تراکم به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که با افزایش تراکم گندم در دو رقم پیشتاز و طوس، وزن خشک و فراوانی یولاف وحشی زمستانه، خاکشیر و کل علف‌های هرز کاهش می‌یابد، به­طوری­که کم­ترین فراوانی یولاف در تراکم 700 بوته در متر مربع در رقم­های پیشتاز و طوس به­ترتیب با 55/3 و 66/3 و خاکشیر به­ترتیب با 33/3 و 66/3 عدد بود. این در حالی بود که افزایش کود اوره، سبب افزایش فراوانی و وزن خشک یولاف وحشی زمستانه، خاکشیر و کل علف‌های هرز شد، به­طوری که کم­ترین فراوانی علف‌های هرز (33/9 عدد در مترمربع) در تراکم 700 بوته در متر مربع و در سطح کودی 250 کیلوگرم در هکتار در رقم طوس مشاهده شد. نتایج نشان داد که تراکم بالاتر به­دلیل رقابت درون گونه‌ای منجر به کاهش عملکرد شد. با توجه به کاهش عملکرد در رقم طوس، تراکم مناسب برای این رقم 500 بوته بود، در حالی­که رقم پیشتاز هم به سطوح کود و هم به تراکم واکنش مثبت نشان داد و مقدار 600 بوته در متر مربع برای غلبه آن بر یولاف وحشی، خاکشیر و کل علف‌های هرز مناسب بود. اگرچه کود اوره منجر به افزایش وزن خشک یولاف وحشی زمستانه، خاکشیر و کل علف‌های هرز شد، اما جهت رسیدن به عملکرد دانه مطلوب، مقادیر 250 و 450 کیلوگرم در هکتار کود اوره به­ترتیب در ارقام طوس و پیشتاز مناسب بودند. از آنجا که جهت کنترل علف‌های هرز با استفاده از افزایش تراکم گندم، باید مصرف کود را نیز افزایش داد، بنابراین در صورت استفاده از این روش‌‌‌‌ها با رویکرد کاهش مصرف علف‌کش، بین این عوامل باید تعادل مناسبی برقرار کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Cultural practices on weed management in wheat (Triticum aestivum L.) fields with emphasis on winter wild oat (Avena ludoviciana Durieu) and flixweed (Descurainia sophia (L.) Schur)

نویسندگان [English]

  • Somayyeh Hajiha 1
  • Mehdi Minbashi Moeini 2
  • Alireza Pazoki 3
  • Eskandar Zand 4
چکیده [English]

In this research, the effects of different levels of nitrogen fertilizer, crop density and variety were investigated on weeds management of wheat with emphasis on winter wild oat (Avena ludoviciana) and flixweed (Descurainia sophia). The experiment was carried out as split plot factorial based on randomized complete block design with three replications at research field of Plant Protection Research Institute, Varamin, Iran, in 2011. Urea fertilizer was considered as main factor and combination of density-variety as sub factor. Results of this study showed that increasing density of Pishtaz and Toos varieties led to reduce in frequency and dry weight of winter wild oat, flixweed and total weed, so that the lowest frequency of winter wild oat (3.55 and 3.66 plant/m2 in Pishtaz and Toos, respectively) was observed at 700 plant/m2 wheat density and it was 3.33 and 3.66 for flixweed in Pishtaz and Toos, respectively. Hovewer, the frequency and dry weight of winter wild oat, flixweed and total weeds increased by increasing the urea fertilizer levels, so that the minimum frequency of total weeds (9.33 plant/m2) was observed to 250 kg/ha urea fertilizer and 700 plant/m2 density of Toos cultivar. Results showed that grain yield decreased in higher densities because of intra-species competition. Due to the reduce in grain yield of Toos variety, the suitable density for this variety was 500 plant/m2, while Pishtaz variety showed a positive reaction to both fertilizer levels and plant density and therefore, the density of 600 plant/m2 was appropriate to control winter wild oat, flixweed and total weeds in this variety. Although the urea fertilizer increased dry weight of winter wild oat, flixweed and total weeds, however 250 and 450 kg/ha urea fertilizer were satisfactory to achieve suitable grain yield in Tous and Pishtaz varieties, respectively. So for weeds control by increasing the wheat density, fertilizer application should also be increased, therefore to use these methods with a view to reducing herbicide, an appropriate balance between these factors must be established.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crop density
  • Nitrogen fertilizer
  • Weed integrated management
Anderson, R. L. 2005. A multi-Tactic approach to manage weed populations incrop rotations. Agronomy Journal 97: 1579-1583.##Azizi, G., Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M. and Rezvani Moghadam, P. 2009. Effect of plant diversity and nutrient resource on weed composition and density in different cropping systems. Iranian Journal of Field Crops Research 7: 115-125. (In Persian with English Abstract).##Beheshtian-Mesgaran, M., Zand, E., Nasiri Mahallati, M. and Rahimian, H. 2006. Improvement of Iranian wheat cultivars bred during 1956-1995 in relation to wild oat completion. Iranian Journal of Weed Science 2: 32-52. (In Persian with English Abstract).##Blackshaw, R. E., Semach, G. and Janzen, H. 2002. Fertilizer application method effects nitrogen uptake in weeds and wheat. Weed Science 50: 634-641.##Carlson, H. L. and Hill, J. E. 1985. Wild oat (Avena fatua) competition with spring wheat effects of nitrogen fertilization. Weed Science 34: 29-33.##Di-Tomaso, J. M. 1995. Approaches for improving crop competitiveness through the manipulation of fertilization strategies. Weed Science 43: 491-497.##Harries, M. and White, P. 2007. Integrated weed management in western Australians fight against herbicide resistant weed. Proceedings of 6th European Conference on Grain Legumes. November 12-16, Lisbon Congress Centre, Portugal.##Jornsgard, B., Rasmussen, K., Hill, J. and Christiansen, J. 1996. Influence of nitrogen on competition between cereals and their natural weed population. Weed Research 36: 461-470.##Kim, D. S., Marshall, E. J. P., Caseley, J. C. and Brain, P. 2006. Modelling interactions between herbicide and nitrogen in terms of weed response. Weed Research 46: 490-501.##Kristensen, L., Olsen, J. and Weiner, J. 2008. Crop density, sowing pattern and nitrogen fertilization effects on weed suppression and yield in spring wheat. Weed Science 56: 97-102.##Malakooti, M. J. 1997. Sustainable agriculture and increasing yield with optimizing fertilizer usage in Iran. Agriculture Education Press. Agricultural Research, Education and Extension Organization, Tehran, Iran. (In Persian).##Montazeri, M., Zand, E. and Baghestani, M. A. 2006. Weed management of wheat fields in Iran. Iranian Plant Protection Inistitute Press, Agricultural Research, Education and Extension Organization, Tehran, Iran. (In Persian).##Mousavi, S. K. and Ahmadi, A. 2009. Weed population and interference response to sowing date and lentil (Lens culinaris Med.) cultivar in dryland condition of Khorramabad. Electronic Journal of Crop Production 2: 111-128. (In Persian with English Abstract).##Rajcan, I. and Swanton, C. J. 2001. Understanding maize-weed competition: resources competition, light quality and the whole plant. Field Crops Research 71: 139-150.##Rasekhi, M., Miri, H. R. and Mohajeri, F. 2010. Increasing corn competitiveness against weeds using nitrogen and row spacing management. Proceedings of 3rd Iranian Weed Science Congress. February 17-18, Babolsar, Iran. pp: 342-345.##Rezaei, A. and Soltani, A. 1998. An introduction to applied regression analysis. Isfahan University of Technology Press. (In Persian).##Ross, M. D. and Van Acker, R. C. 2005. Effect of nitrogen fertilizer and landscape position on wild oat (Avena fatua) interference in spring wheat .Weed Science 53: 869-876.##Shaygan, M. 2008. Effet of planting date and intercropping of maize (Zea mays L.) and foxtail millet (Setaria italic L.) on their grain yield and weeds control. Crop Science 10: 31-46.##Sweeney, A. E., Renner K. A., Laboski C. and Davis A. 2008. Effect of fertilizer nitrogen on weed emergence and growth. Weed Science 56 (5): 714-721.##Teasdale, J. R. 1995. Influence of narrow row/high population corn (Zea mays) on weed control and light transmittance. Weed Technology 9: 113-118.##Tollenar, M., Agurilera, A. and Nissanka, S. P. 1997. Grain yield is reduced more by weed interference in an old than in a new Maize Hybrid. Agronomy Journal 89: 239-246.##Yadavi, A. 2006. Effect of plant density and planting arrangement on grain yield and growth indices of corn under redroot pigweed (Amaranthus retroflexus) competition. Agricultural Research 6: 31-46. (In Persian with English Abstract).##Zand, E., Kouchaki, A. R., Rahimian Mashhadi, H. R., Deyhimfard, R., Soufizadeh, S. and Nasiri Mahalati, M. 2005. Studies on some ecophysiological traits associated with competitiveness of old and new Iranian bread wheat (Triticum aestivum L.) cultivars against wild oat (Avena ludoviciana L.). Iranian Journal of Field Crops Research 2 (2): 160-174. (In Persian with English Abstract).##Zare Feizabady, A. 2009. Competitive relationship between wheat cutivars at different densities of wild oat (Avena ludoviciana L.). Agricultural Research 7: 465-472. (In Persian with English Abstract).##Zimdahl, R. L. 1999. Fundamental of weed science. Academic Press, California, USA. 556 p.