ارزیابی عملکرد دانه و انتقال مجدد ماده خشک جو (Hordeum vulgare L.) در تیمارهای الگوی کاشت و میزان بذر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

2 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

3 استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

4 کارشناس ارشد گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان

چکیده

به‌ منظور ارزیابی عملکرد دانه و انتقال مجدد ماده خشک جو رقم جنوب در تیمارهای الگوی کاشت و میزان بذر، آزمایشی به صورت کرت‌های نواری در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان در سال زراعی 93-1392 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار الگوی کاشت (مسطح با فواصل ردیف 17 سانتی‌متر، مسطح با فواصل ردیف 25 سانتی‌متر، دو ردیف کشت روی پشته50 سانتی‌متری و سه ردیف کشت روی پشته 50 سانتی‌متری) به عنوان عامل اول و چهار سطح میزان بذر (200، 300، 400 و 500 بذر در متر مربع) به عنوان عامل دوم در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بیشترین شاخص سطح برگ، تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه، عملکرد دانه (1/5072 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد بیولوژیک (2/13250 کیلوگرم در هکتار) از الگوی کشت مسطح با فواصل ردیف 17 سانتی‌متر به دست آمد. با افزایش میزان بذر، روز تا آغاز خروج سنبله از غلاف برگ پرچم، تعداد دانه در سنبله و عملکرد دانه کاهش، اما تعداد سنبله در واحد سطح افزایش پیدا کرد. اثر متقابل الگوی کاشت و میزان بذر بر کارایی انتقال مجدد و سهم انتقال مجدد در عملکرد دانه معنی‌دار بود. پشته‌های سه ردیفه نسبت به تغییرات میزان بذر حساسیت بیشتری داشته و با هر واحد افزایش میزان بذر در آن، سهم انتقال مجدد در عملکرد دانه افزایش معنی‌داری پیدا کرد. این موضوع نشان داد که کاهش فواصل بین بوته­ها روی ردیف همزمان با مصرف مقدار بذر بیشتر، از طریق تشدید رقابت، کاهش نفوذ نور درون پوشش گیاهی و تسریع زردی برگ­ها، وابستگی دانه­ها را به مواد ذخیره­ای افزایش می­دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Evaluation of grain yield and dry matter remobilization of barley (Hordeum vulgare L.) in planting pattern and seeding rate treatments

نویسندگان [English]

  • Mona Soleimani Abiyat 1
  • Mohammad Reza Moradi Telavat 2
  • Seyyed Ataollah Siyadat 3
  • Ahmad Kouchekzadeh 2
  • Morteza Ashraghinejad 4
چکیده [English]

To study the evaluation of grain yield and dry matter remobilization of barley, cultivar Jonoob, under planting pattern and seeding rate treatments, a research was carried out as strip plot in randomized complete block design with 3 replications in Ramin Agriculture and Natural Resources University of Khuzestan, Iran, during 2013-14 cropping season. The experimental treatments were including four planting pattern (flat planting with 17 cm distance of rows, flat planting with 25 cm distance of rows, 3 rows on ridges with 50 cm wide and 2 rows on ridges with 50 cm wide) as first factor and four level of seeding rate (200, 300, 400 and 500 seeds/m2) as second factor. Results showed that the maximum leaf area index, 1000-grain weight, grain yield (5072.1 kg.ha-1) and biological yield (13250.2 kg.ha-1) obtained in flat planting with 17 cm distance of rows. Day to ear emergence, grain number per spike and grain yield decreased by increasing the seeding rate, but the number of spike per m2 increased. The interaction effects of planting pattern and seeding rate were significant on the remobilization efficiency and contribution of the remobilization in grain yield. Three rows on ridge method has more sensitive to changes of the seeding rate, so the contribution of remobilization in grain yield significantly increased with the increasing of each unit in seed rate. This indicates that decreasing of the row spacing together with more utilization of the seeds increased dependence of the grains to storage materials through intensified competition, decrease of the light penetration into the canopy and acceleration of the leaves chlorosis.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Contribution of remobilization
  • Grain yield
  • Remobilization efficiency
  • Seed density