تأثیر پرایم کردن بذر در مزرعه و کنترل علف‌های هرز بر صفات سبز شدن، برخی شاخص های رشد، عملکرد زیستی و عملکرد دانه ذرت دانه ای سینگل کراس 301 در همدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه بوعلی سینا

2 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه بوعلی سینا

3 دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

به منظور بررسی اثر پرایم کردن مزرعه‌ای بذر و کنترل علف‌های هرز بر برخی صفات در ذرت سینگل کراس 301، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه آموزشی-پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا در سال 1389 انجام گرفت. عامل‌های مورد استفاده شامل پرایم کردن بذر در مزرعه در چهار سطح (پرایم نشده، پرایم با محلول اوره، پرایم با محلول سولفات روی و پرایم با آب معمولی) و عامل علف هرز در سه سطح (بدون وجین، وجین در 20 روز بعد از کاشت و وجین در 20 و 40 روز بعد از کاشت) مورد بررسی قرار گرفتند. برای تیمار پرایم در مزرعه، بذرها به مدت 16 ساعت در محلول‌های اوره (6 گرم در لیتر)، سولفات روی با غلظت روی 24 درصد (35/0 گرم در لیتر) و آب معمولی قرار داده شد و پس از خشک شدن سطحی، کاشته شدند. نتایج نشان داد تیمارهای پرایم شده با محلول اوره و روی بالاترین سرعت سبز شدن و کمترین زمان تا 50 درصد سبز شدن (E50) را داشتند و تیمار محلول اوره بیشترین درصد سبز شدن را به خود اختصاص داد. همچنین تیمار پرایم با محلول روی، بالاترین میزان انرژی سبز شدن را نشان داد. تیمارهای پرایم شده با محلول‌های سولفات روی و اوره به ترتیب بالاترین سرعت رشد گیاه (76/21 و 99/18 گرم بر متر مربع در روز) و همچنین وزن خشک کل (76/1086 و 1080 گرم در متر مربع) را داشتند. دوام سطح برگ ذرت تحت تأثیر پرایمینگ قرار نگرفت، اما با کنترل علف‌های هرز در یک و دو بار کنترل به ترتیب 22 و 9/23 درصد افزایش یافت. تیمار اوره با یک بار کنترل علف هرز بیشترین عملکرد زیستی را داشت که با تیمار اوره و دو بار کنترل تفاوتی نداشت. تیمارهای اوره و سولفات روی به ترتیب افزایش 14 و 12 درصدی عملکرد دانه را نسبت به شاهد نشان دادند.آب با دو بار کنترل بالاترین شاخص برداشت را داشت که با تیمار روی با دو بار کنترل تفاوت معنی­داری نداشت. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد که پرایم کردن بذر با محلول‌های اوره و سولفات روی باعث افزایش سرعت و توان سبز شدن گیاهچه‌های ذرت شد. تأثیر کنترل علف‌های هرز نیز بر شاخص‌های رشد مورد مطالعه، عملکرد زیستی و عملکرد دانه ذرت با پرایمینگ بذر افزایش یافت.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Effect of on-farm seed priming and weed control on emergence properties, some of growth indices, biological yield and grain yield of hybrid corn SC301 in Hamedan

نویسندگان [English]

  • Akram Mehdizadeh 1
  • Mohammad Ali Aboutalebian 2
  • Javad Hamzei 2
  • Goodarz Ahmadvand 3
1 M.Sc. Student, Dept. of Agronomy and Plant Breeding, Bu-Ali Sina University
2 Assist. Prof., Dept. of Agronomy and Plant Breeding, Bu-Ali Sina University
3 Assoc. Prof., Dept. of Agronomy and Plant Breeding, Bu-Ali Sina University
چکیده [English]

To investigate the effects of on-farm seed priming and weed control on some traits in corn (single cross 301), an experiment was arranged in a factorial experiment based on randomized complete block design with three replications at experimental field of the Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran, in 2010. Experimental factors included, on-farm seed priming in four levels (non-primed, priming with urea solution, priming with zinc sulfate solution and priming with tap water) and weed control in three levels (non-weeding, weeding in 20 days after planting and weeding in 20 and 40 days after planting). For on-farm priming the seeds were placed for 16 hours in solutions of urea (6 g.l-1), zinc sulfate (0.34 g.l-1) and tap water, and after surface drying were planted. The results showed that priming with urea and zinc sulfate  solutions had highest emergence rate and lowest time to 50 percent emergence (E50) using urea solution caused the most emergence percentage and emergence energy. The maximum emergence index was observed in urea solution. All treatments compared to non-primed–non weeding treatment had higher leaf area index. In other words priming could compensate decreasing effect of weeds on leaf area index. Priming treatments with zinc and urea solutions had highest crop growth rate and total dry weight (Crop Growth Rate: 21.76 and 18.99 gr.m-2.d-1, respectively), (Total Dry Weight: 1086.76 and 1080 gr.m-2,respectively). Corn leaf area index duration was not affected by priming, but increased under once and double weed control respectively 22% and 23.9%. Crop growth rate increase with weed control and priming treatments showed most increase. Urea-once weed control and Zinc Sulfate-once weed control treatments had most biological yield. Zinc sulfate and urea treatments showed respectively, 14 and 12% higher yield than the control. Generally results showed that emergence rate and vigor increased by priming with urea and zinc sulphate solutions, also weed control in companion with seed priming increased the studied growth indices and biological yield.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Crop growth rate
  • Emergence energy
  • Emergence rate
  • Leaf area duration