بررسی مدیریت تلفیقی کودهای شیمیایی، کمپوست و رژیم آبیاری بر ویژگی‌های زراعی و عملکردی برنج رقم هاشمی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیأت علمی، آبیاری و آلودگی خاک و آب

2 دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد

3 استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد.

4 دانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد.

5 دانشیار موسسه تحقیقات برنج کشور، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی.

چکیده

استفاده از کمپوست همراه با کودهای شیمیایی به‌عنوان یک ضرورت در ایجاد کشاورزی پایدار شناخته شده است. به‌منظور بررسی تأثیر کاربرد کودهای شیمیایی و کمپوست در رژیم‌های مختلف آبیاری بر صفات مرفولوژیک برنج، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه موسسه تحقیقات برنج کشور در سال‌های 1392 و 1393 اجرا شد. تیمارهای اصلی شامل سه رژیم آبیاری شاهد (یا آبیاری به میزان 3/1 برابر تبخیر از تشتک تبخیر)، 1 و 7/0 برابر تبخیر از تشت تبخیر (Ep) و تیمارهای فرعی شامل شاهد بدون کود (C1)،N60- P30- K60 کیلوگرم در هکتار (C2)، 5 تن در هکتار کمپوست + C2 (C3)، 5 تن در هکتار کمپوست + N60 کیلوگرم در هکتار (C4)، 5تن در هکتار کمپوست + P30- K60 کیلوگرم در هکتار (C5) و5 تن در هکتار کمپوست (C6) بود. نتایج سال اول نشان داد که اثرمتقابل سطوح مختلف آبیاری و کود بر صفات اندازه‌گیری شده به جز وزن هزار دانه در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. در سال دوم نیز این اثر متقابل بر تعداد پنجه، ارتفاع گیاه، عملکرد زیست­توده، عملکرد کاه، و عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد و بر طول خوشه در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار بود، اما اثر معنی­داری بر سایر صفات مورد مطالعه نداشت. مناسب‌ترین مدیریت استفاده از آبیاری به اندازه یک برابر تبخیر از تشت تبخیر همراه با استفاده از کود شیمیایی نیتروژن به مقدار توصیه شده و پنج تن کمپوست بود که علاوه بر کاهش مشکلات زیست‌محیطی ناشی از مصرف بی­رویه کودهای شیمیایی به­ویژه کودهای فسفر و پتاسیم، حدود 18/21 درصد صرفه‌جویی در مصرف آب را به­همراه داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Effect of chemical fertilizers, compost and irrigation regimes management on yield and agronomic propertiesof rice, cultivar Hashemi

نویسندگان [English]

  • Teimour Razavipour 1
  • Alireza Astaraei 2
  • Amir Lakzian 3
  • Hojat Emami 4
  • Mosuod Kavoosi 5
1 member of scientific board
2 Associate Professor, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
3 Professor, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
4 Associate Professor, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran.
5 Associate professor, Department of Soil Sciences, Rice Research Institute of Iran, Rasht, Iran.
چکیده [English]

The use of compost with chemical fertilizers is recognized as necessity for sustainable agriculture.To evaluate the effect of compost and chemical fertilizers under different irrigation regimes on rice morphological characteristics, a split plot experiment in a randomized complete block design with three replications was conducted at Rice Research Institute of Iran, Rasht, Iran, during 2013 and 2014. Irrigation regimes were 1.3 (control), 1 and 0.7 fold evaporation from the evaporation pan (Ep) as the main plot and six different fertilizers as the sub plots,C1=control, C2=N60- P30- K60 kg.ha-1, C3= C2 + compost (5 ton/ha), C4= N60 kg.ha-1 + compost (5 ton/ha), C5= P30- K60 kg.ha-1 + compost (5 ton/ha), and C6= compost(5 ton/ha). The results of the first year showed that the interaction of irrigation levels and fertilizers was significant at 1% probability level on all measured traits except for 1000 grain weight. In the second year,this interaction was also significant on the number of tiller, plant height, biologicyield, straw yield and grain yield at 1% probability level and on panicle lengthat 5% probability level, but had not significant effect on the other traits.The most appropriate management of irrigation was one-fold evaporation from the evaporation pan with the use of recommended amount of nitrogen fertilizer and compost (5 ton/ha), which in addition to reducingthe environmentalproblems caused by uncontrolled use of chemical fertilizers, especially phosphorus and potassium fertilizers, about 21.18 percent of the water consumption was consumed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Chemical fertilizer
  • Compost
  • Irrigation
  • rice

مراجع

Adel, M. G. 2008. Nitrogen dynamics and fertilizer use efficiency in Rice using the Nitrogen Isotope Techniques. Word Applied Sciences Journal3 (6): 869-874.##Alam, S. M. 2004. 'Azolla' a green compost for rice. The DAWN Group of Newspapers, p2.##Amanullah Khan, E., Horiuchi, T. and Masuie, T. 2008. Effect of compost and green manure of pea and thir combinations with chicken manure and rapeseed oil residue on soil fertility and nutrient uptake in wheat – rice cropping system. African Journal of Agricultural Research 3 (9): 633-639.##Belder, P., Bouman, B. A. M., Cabangon, R., Guoan, L., Quilang, E. J. P., Yuanhua, L., Spiertz, J. H. J. and Tuong, T.P. 2004. Effect of water-saving irrigation on rice yield andwater use in typical lowland conditions in Asia. Agricultural Water Management 65 (3): 193-210.##Clements, H. F. 1980. Sugarcane crop logging and crop control principles and practices. The University Press. Hawaii,Hodulu. 520 p.##Darzi, A., Ejlali, F., Ahmadi, M. Z. and Najafi, G. 2007. The suitability of controlled drainage and subirrigation in paddy fields. Pakistan Journal of Biological Sciences 10(3): 492-497.##Edwards, C. A. 1995. Historical overview of vermicomposting. Biocycle36: 56-58.##Gupta, V. K. and Potalia, B. S. 1990. Zinc-cadmium interaction in wheat.Journal of the Indian Society of Soil Science48: 452-457. ##IRRI. 2001. Water in rice research: The way forward. IRRI Annual Report, 2000-2001, IRRI, Manila, Philippines. 17 p.##Jayabalan, M., Chandrasekaran, C., Wesely, E. G., Mahalingam, P. and Shaji, C. 1995. Metabolic response of rice varieties under water stress. Journal of Ecotoxicology and Environmental Monitoring 5 (1): 59-66.##Kalaivanan, D. and Hattab, O. 2008. Influence of enriched pressmud compost on soil chemical properties and yield of rice. Research Journal of Microbiology 3 (4): 254-261.##Kavitha, R. and Subramanian, P. 2007. Effect of enriched municipal solid waste compost application on growth, plant nutrient uptake and yield of rice. Journal of Agronomy 6 (4):586-592.##Kögel-Knabner, I., Amelung, W., Cao, Z., Fiedler, S., Frenzel, P., Jahn, R., Kalbitz, K., Kölbl, A. and Schloter, M. 2010. Biogeochemistry of paddy soils. Geoderma 157(1-2): 1-14.##Makinde, E. A. 2007. Effect of on organo - mineral fertilizer application on the growth and yield of maize. Journal of Applied Sciences Research 3 (10): 1152-1155.##Manivannan, S., Balamurugan, M., Parthasarathi, K., Gunasekaran, G. and Ranganathan, L. S. 2009. Effect of vermicompost on soil fertility and crop productivity - beans (Phaseolus vulgaris). Journal of Environtal Biology30(2):275-281.##Phongpan, A. and Mosier, R. 2003. Effect of rice straw management on nitrogen balance and residual effect of Urea - N in annual lowland rice cropping sequence. Division of Agricultural Chemistry, Department of Agriculture, Bangkok, Thailand.##Pirdashti, H., Sarvestani, Z. T., Nematzadeh, Gh. and Ismail, A. 2004. Study of water stress effects in different growth stages on yield and yield components of different rice (Oryza sativa L.) cultivars. The 4th International Crop Science Congress. Brisbane, Australia.##Pirmoradian, N. Sepaskhah, A. R. and Maftoun, M. 2004. Effects of water-saving irrigation and nitrogen fertilization on yield and yield components of rice (Oryza sativa L.) Plant Production Science 7: 337-346.##Razavipour, T. and Ali, A. J. 2006. Effect of fresh and composted azola on rice grain yield and quality. 2nd International Rice Congress. October 9-13, 2006.New Delhi, India.##Razavipour, T.,  Rezaeii, M., Amiri, E. and Ebrahimi Rad, H. 2011. Effect of fresh and composted azolla on rice grain yield and quality.Ecology, Environment and Conservation17 (2): 75-81.##Rehana, B., Mian, M. H., Tahirruddin, M. and Hasan, M. A. 2003. Effect of azolla- urea application on yield and NPK uptake by BRRI Dhan 29 in Boro season. Pakistan Journal of Biological Sciences 6 (11): 968- 971.##Rezaei, M., Shokrivahed, H., Amiri, E., Motamed, M. K. and Azarpour, E. 2009. The effect of irrigation and nitrogen management on yield and water productivity of rice. World Applied Sciences Journal 7(2): 203-210.##Singh, G. 2001. Nutrient fortified compost: A novel approach to plant nutrition. Indian Farming 51(3): 24-25.##Songmuang, P., Luangsirorat, S., Seetanun, W., Kanareugsa, C. and Imai, K. 1985. Long-term application of rice straw compost and yield of Thai rice, RD7. Japanese Journal of Crop Science54(3): 248-252.##Spanu, A. and Pruneddu, G. 1997. Rice (Oryza sativa) yield and increasing nitrogen rates.Agricultural Mediterranean 127 (2): 166-172[Rice Abstracs 20(4):2498; 1997].## ##Tuong, T.P. and Bouman, B. A. M. 2003. Rice production in water-scarce environments. Proceedings of the Water Productivity Workshop, IWMI, Sri Lanka.
 
تحقیقات غلات
دوره 7، شماره 3
آذر 1396
صفحه 301-313

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار