بررسی پایداری عملکرد ژنوتیپ های برنج در استان اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان

چکیده

معرفی ارقام و ژنوتیپ­های جدید یکی از دلایل عمده افزایش عملکرد محصولات زراعی در سال‌های اخیر بوده است. این تحقیق با هدف بررسی پایداری عملکرد ژنوتیپ­های برنج در مناطق مختلف استان اصفهان به اجرا گذاشته شد. در این مطالعه تعداد 11 ژنوتیپ امیدبخش برنج به همراه رقم شاهد سازندگی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار در دو منطقه (ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه و منطقه سهرفیروزان) طی سال‌های 1387 و 1388 مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه مرکب عملکرد ژنوتیپ­ها نشان داد که اثرات ساده سال و مکان در سطح احتمال 5 درصد و اثر ژنوتیپ در سطح احتمال 1 درصد معنی­دار بودند. همچنین اثرات متقابل سال × مکان و سال × ژنوتیپ در سطح احتمال 1 درصد و اثر متقابل سه جانبه سال × مکان × ژنوتیپ در سطح احتمال 5 درصد معنی­دار شدند. نتایج ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ­ها به روش‌های مختلف نشان داد که ژنوتیپ­های 11، 2 و 4 پایدار بودند و در مقایسه با سایر ژنوتیپ­ها، واکنش بهتری نسبت به شرایط محیطی مورد مطالعه نشان ‌دادند. عملکرد ژنوتیپ­های 2 و 4 به ترتیب 8061 و 7955 کیلوگرم در هکتار بود که به ترتیب 1/7 و 7/5 درصد از رقم شاهد سازندگی بیشتر بود. در مجموع نتایج این پژوهش نشان داد که ژنوتیپ­های 2 و 4 با دارا بودن پایداری مطلوب، عملکرد دانه بالا و خصوصیات زراعی و کیفیت دانه مناسب، به عنوان برترین ژنوتیپ­ها در شرایط آب و هوایی اصفهان بودند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The study of yield stability of rice genotypes in Isfahan Province

نویسنده [English]

  • Ahmad Ramazani
M.Sc., Agriculture and Natural Resources Research Center of Isfahan
چکیده [English]

Introducing of new genotypes and cultivars is one of the main reasons for increasing grain yield of crop plants in recent years. This research was carried out to evaluate the yield stability of rice genotypes in Isfahan province. In current study, eleven promising rice genotypes together with Sazandegi as control cultivar were evaluated using randomized complete block design with four replications in two locations of Isfahan province (Fozveh Research Station and Shorefirozan region) during 2008 and 2009. Results of combined analysis of variance for grain yield showed that the simple effects of year and location at 5% and genotype at 1% probability levels were significant. Also, interaction effects of year×location and year×genotype were significant at 5% and year×location×genotype at 1% probability levels. Results of stability analysis of genotypes by different methods showed that the genotypes 11, 2 and 4 were stable and had better responses to experimented environmental conditions than other genotypes. The grain yield of genotypes 2 and 4 was 8061 and 7955 kg.ha-1, respectively, which was 7.1% and 5.7 % higher than the control variety, Sazandegi. Results from current research showed that the genotypes 2 and 4 with desirable stable, high grain yield and suitable grain quality and agronomic characteristics were superior genotypes under Isfahan climate conditions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cooking quality
  • Genotype × environment interaction
  • Grain yield
  • rice
  • Stability